Episode Archives

Werk maken van onderwijskwaliteit: Is het tijd om verder te kijken dan onze neus lang is?

25 september 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:48:29

Dit is een langverwachte podcast met niemand minder dan Tim Surma! We praten over onderwijskwaliteit en het statuut van de leerkracht. De zorgen rondom de huidige onderwijskwaliteit en de broodnodige herwaardering van de leraar wordt vaak aangevlogen vanuit het perspectief van salaris, problemen met financiering (lumpsum), grootte van de klassen, gebrekkige autonomie of te logge besturen. Maar klopt dat wel? 

De stelling van Tim is dat het daar niet per sé om draait: in Vlaanderen verdienen leraren stukken minder, zijn de klassen kleiner, ervaart men autonomie, heeft men geen besturen, en toch zijn de problemen identiek. Leesprestaties dalen, lerarentekort alom. Dit kan dus amper onderscheidend zijn.

In deze podcast kijken we daarom verder dan onze neus lang is en presenteren drie oorzaken die vreten aan de onderwijskwaliteit:

  1. Een te grote curriculaire focus op generieke vaardigheden;
  2. Een te beperkte focus op een zorgvuldig opgebouwde kennisbasis;
  3. Een naïef geloof in romantische kind- of leerlinggecentreerde didactische aanpakken.

Voor meer achtergrondinformatie en onderbouwing check dit artikel dat recent verscheen. Hier vind je ook aanknopingspunten om er iets aan te doen! Tot slot, hier nog een foto van de plek waar we ons gesprek voerden! Op veler verzoek 🙂

Hoe borg je een verandering in een organisatie?

18 september 2022 Leiderschap en Verandermanagement 46:58

Veranderkundige Theo Hermsen is in de studio. We verkennen de vraag hoe je een verandering in de organisatie kunt borgen. We bespreken diverse thema’s in deze podcast: het belang van de analyse bij aanvang, het relationele aspect van verandermanagement en hoe terugkerende reflectiemomenten kunnen fungeren als een vorm van verankering.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe maak je werk van formatief handelen?

12 september 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:56:43

In deze podcast praat ik met de auteurs van het onderwijsboek ‘Formatief handelen, van instrument naar ontwerp‘. In ons gesprek verkennen we hoe we van een toetscultuur naar een feedbackcultuur kunnen komen en wat dit vraagt van leerkrachten en docenten. Formatief handelen gaat over de impact van onderwijs op het leerproces van de leerling, in plaats van de vraag of de docent alle leerstof heeft onderwezen. Dit klinkt logisch, maar is in de praktijk best een uitdaging om te realiseren. In de podcast gaan we hierover in gesprek aan de hand van vijf basisprincipes die centraal staan bij formatief handelen:

1. Geen manier van toetsen, wel een manier van lesgeven

2. Niet cijferloos werken, wel ‘constructive alignment’

3. Niet tijdrovend administreren, wel tijdwinnend handelen in de praktijk

4. Geen transmissiefeedback, wel transformatieve feedback

5. Niet een bomvol en onsamenhangend curriculum, maar een overzichtelijk en samenhangend curriculum

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Zo leer je kinderen lezen en spellen op de basisschool

4 september 2022 Didactiek en Pedagogiek 41:48

José Schraven is in de studio, specialist in de didactiek van lezen, spellen en taal. In Zo leer je kinderen lezen en spellen heeft José Schraven deze vakdidactiek methodisch uitgewerkt. De methodiek verscheen voor het eerst in 1995 (in eigen beheer) en is sindsdien op veel scholen in Nederland ingevoerd. Recent is de geheel herziene editie uitgebracht in een 9e druk. We praten over de opzet een inhoud van het boek en hoe je als schoolteam kunt professionaliseren op het gebied van lees- en spellingonderwijs.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Waarom maken sommige organisaties steeds dezelfde fouten?

29 augustus 2022 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:51:03

In deze podcast praat ik met dr. Paul Kloosterboer. Paul is een zeer ervaren organisatieadviseur en expert op het gebied van veranderen in organisaties. We verkennen hoe het kan dat sommige organisaties steeds dezelfde fouten maken. Vaak zijn dit soort fouten gekoppeld aan hardnekkige (beperkte) denkpatronen. Deze denkpatronen zijn taai om te doorbreken omdat ze in zekere zin vertegenwoordigen wie we zijn (identiteit) en waar we in geloven (opvattingen). Wil je als organisatie voorkomen dat je in cirkeltjes blijft denken dan zul je deze denksporen ter discussie moeten stellen. En dat vinden we toch altijd best lastig! In deze podcast beantwoorden we diverse praktijkvragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat gebeurt er allemaal bij Walhallab en wat kunnen we daarvan leren?

21 augustus 2022 Didactiek en Pedagogiek 46:16

Walhallab is een leer- en werkplaats waar jongeren aan de slag gaan en dingen maken. Samen met ervaren meesters. Bedoeld voor jongeren die een plek zoeken om zichzelf te zijn. Soms zijn ze eerder uitgevallen in het reguliere onderwijs. Bij Walhallab staat de deur altijd open. Waar gaan ze dan mee aan de slag? Dat kan van alles zijn: Het timmeren van een supergave stoel, maken van een klassiek sieraad, schilderen van een schilderij, restaureren van een raceauto of zelfs het gieten van een vloer! De jongeren worden geholpen door slimme vakmannen en vrouwen. En zo zijn de kinderen hier de hele dag in touw met lassen, zagen, 3D printen, cement storten, muziek maken of een tafel monteren. Ik ben te gast in Zutphen, de eerste locatie van Walhallab. Een werkomgeving die creativiteit ademt. Zelfs de plafonds zijn inspirerend! Overal is wel iets te zien, aan te raken of mee te maken. Ik spreek met oprichter Marco Mout en Meester / leerlingbegeleider Nina Wolsink.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe bouwt het team van basisschool De Ark in Hensbroek aan een rijke leeromgeving?

15 augustus 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:26:40

In deze podcast zit ik aan tafel bij Jenny van der Werff, Annemieke Schuit en Frank Knijn. Jenny is leerkracht van groep 6, 7 en 8. Annemieke geeft les aan groep 3 en Frank is schooldirecteur. Basisschool De Ark is onderdeel van SKO West Friesland. De school ligt in een klein dorp, Hensbroek, in de kop van Noord-Holland. De Ark is een bijzondere school omdat ze bewust en beredeneert werken aan leerruimte voor iedere leerling. Zo worden leerlingen elke dag uitgedaagd om op een creatieve manier aan de slag te gaan. Er is van alles te doen rondom maakonderwijs (bouwen, schilderen, techniek, samen spelen) en gekoppelde interessante opdrachten. Deze onderwijsvisie is sterk gekoppeld aan de permanente aandacht voor de basisvaardigheden lezen, schrijven, rekenen en wereldoriëntatie. Langs een helder ritme en vaste dagindeling werken en leren de kinderen. Rust, reinheid en regelmaat dus! Wat de school ook bijzonder maakt is de binding met het dorp, leefomgeving en bijbehorende tradities. Iets waar De Ark zijn identiteit aan ontleent.

Tijdens de podcast refereer ik enkele malen naar een onderzoeksposter. De poster is op de website te bekijken. Ter informatie: deze poster is het resultaat van een al langere samenwerking tussen SKO West Friesland en mijzelf.

Hoe voorkomen we pesten op school?

7 augustus 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:46:18

In deze podcast heb ik het over pesten op school. Ik doe dit met Anneke Bloemen en Petra Lueb. Anneke is de moeder van Fleur Bloemen, Petra is haar tante. Fleur pleegde op 15e jarige leeftijd zelfmoord omdat ze gepest werd. Ze schreef zelfs een afscheidsbrief aan haar pesters. Anneke en Petra starten enkele jaren later de Fleur Bloemen Stichting met als doel om kinderen en jongeren bewust te maken wat pestgedrag kan aanrichten. In deze podcast praten we over hun ervaringen.

Maak jij je zorgen om iemand in je omgeving die gepest wordt en hier heel veel last van heeft? Zoek je hulp? Bel dan anoniem en gratis 0800-0113 en praat erover met een professional.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Minder regels en bureaucratie, meer vertrouwen in elkaar en de student?

15 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:41:45

Dit is het derde deel van het podcast drieluik over regels en protocollen in het beroepsonderwijs. In deze aflevering bespreken we concrete initiatieven binnen een beroepsopleiding die kunnen leiden tot minder regeldruk en bureaucratie.

Aan tafel zitten:

  • Andries Knol voorzitter Beroepsvereniging MBO en gymdocent aan het Deltion college
  • Wiebe Terpstra, directeur sector Techniek bij het Horizon College

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met het expertise centrum beroepsonderwijs en de beroepsvereniging mbo. Nieuwsgierig? Check dan hun leergang teacher in the lead.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe komen digitalisering en burgerschap elkaar tegen in het mbo?

11 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:31:55

Dit is de laatste aflevering over burgerschap in het beroepsonderwijs te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de relatie tussen digitalisering en burgerschap in het mbo. We bespreken de formele plek die burgerschap heeft in het curriculum, welke onderliggende visie hieraan ten grondslag ligt en waar de belangrijke uitdagingen liggen voor docenten en werkveld. Burgerschap staat niet op zichzelf als losstaand vak, maar zou onderdeel moeten zijn van een opleiding. Een mooi perspectief, maar hoe doe je dat? En is het mogelijk dit samen met studenten te ontwikkelen of organiseer je daarmee teveel tegenkracht?

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Check zeker ook deel I en deel II die in de afgelopen zijn verschenen!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: