democratie

Burgerschap: Succesvoorbeelden uit de dagelijkse praktijk

2 april 2025 Didactiek en Pedagogiek

Dit is de laatste aflevering in een vijfluik serie over burgerschap. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. In aflevering drie bespraken we of en hoe het mogelijk is burgerschapsontwikkeling te ‘meten’ en te monitoren. In aflevering vier gingen we dieper in op het voeren van gevoelige onderwerpen in de klas. In deze aflevering bespreken we succesvoorbeelden uit de praktijk! We bespreken hele concrete voorbeelden uit de dagelijkse lespraktijk hoe handen en voeten te geven aan de wettelijke burgerschapsopdracht. Van visie ontwikkeling tot maakprojecten in de onderbouw. Van leerlingenraad tot in gesprek raken met kinderen die de Nederlandse taal nog moeten leren. Luister nu en je hebt boordevol aanknopingspunten om morgen aan de slag te gaan!

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hieronder vind je een selectie van materialen, documenten en productie die voorbij komen in de podcast.

Hoe voer je gesprekken over gevoelige onderwerpen in de klas?

7 november 2024 Didactiek en Pedagogiek

Dit is de vierde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. In aflevering drie bespraken we of en hoe het mogelijk is burgerschapsontwikkeling te ‘meten’ en te monitoren. In deze aflevering staan gesprekken voeren over gevoelige onderwerpen in de klas centraal. Hoe pak je dat aan? Wat doe je beter wel en wat ook niet als leerkracht en docent? En hoe je als professional regie op de kwaliteit van het gesprek?

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

  • Geerte Savenije, universitair docent bij het Research Institute of Child Development and Education en lerarenopleider bij de Interfacultaire lerarenopleiding (ILO) aan de Universiteit van Amsterdam.
  • Naomi Nagtegaal, docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Hervormd Lyceum West. En Naomi heeft een eigen onderneming Naomi Creates waarmee ze educatief materiaal ontwikkelt, workshops en gastlessen geeft.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe volgt mbo instelling Firda de ontwikkeling van burgerschap bij hun studenten?

3 oktober 2024 Filosofie en Verdieping

Dit is de derde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. En in deze aflevering staat het ‘meten’ en monitoren van burgerschap centraal. Hoe volg je de ontwikkeling van burgerschap bij jongeren? Wat is zinvol om wel en niet te doen? We concentreren ons in deze aflevering op de onderwijspraktijk van Firda. 

Hoe geeft deze mbo-instelling handen en voeten aan burgerschap? We bespreken dit aan de hand van een lopend onderzoek naar burgerschapsontwikkeling in samenwerking met hoogleraar Arjo Klamer. Ook scholen in andere sectoren kunnen van de praktijk bij Firda leren. Het evalueren van de effecten van burgerschapsonderwijs gebeurt natuurlijk ook in PO en VO. Dit naar aanleiding van de wettelijke burgerschapsopdracht, in het MBO zijn de kwalificatie-eisen het uitgangspunt. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Nog wat meer informatie, bronnen en linkjes die in het gesprek naar voren kwamen:

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

  • Mathijs de Jong en Alinda Kiel. Zij coördineren bij Firda vanuit het expertisecentrum het burgerschapsonderwijs. Dit doen ze in samenwerking met werkgroepen van docenten uit verschillende mbo-colleges. Daarnaast werken we bij NHL Stenden (hogeschool) en zijn ze betrokken bij het opzetten en verzorgen van post-hbo-leergangen burgerschap in het mbo.
  • Arjo Klamer, gasthoogleraar humane economie aan de vrije universiteit in Amsterdam. In deze context ook als consultant betrokken bij het onderzoek.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet burgerschap eruit in de dagelijkse schoolpraktijk?

5 september 2024 Filosofie en Verdieping 44:55

In deze podcast gaan we het hebben over burgerschap. Dit is de tweede aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap en verscheen midden juni. In deze tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. Hoe werk je aan een logische samenhang? Hoe dien je burgerschap als onderwijsteam te benaderen?

Ik ga hierover in gesprek met Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. En Hans Teunissen, bestuurder bij De Nassau. Een middelbare school in Breda voor mavo, havo, vwo, gymnasium en tweetalig onderwijs. Hans is ook vicevoorzitter van het landelijk bestuur van D66. In 2023 was hij ook lid van de Tweede Kamer. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Boeken en bronnen die in het gesprek voorbijkomen vind je hieronder:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Een kleine geschiedenis van burgerschap

23 juni 2024 Filosofie en Verdieping 51:47

In deze podcast staat burgerschap centraal. Wat is de historie en aanleiding van dit relatief ‘nieuwe begrip’ in ons onderwijs? Hoe gingen we ‘vroeger’ om met vraagstukken rondom participatie, democratie en kennis van de wereld? Wat kunnen we leren van onze onderwijsgeschiedenis? Kortom, een poging om ‘een kleine geschiedenis van burgerschapsonderwijs’ in Nederland samen te stellen in deze aflevering.

Te gast om hierover te praten zijn Arthur Pormes, docent maatschappijleer en vakdidacticus verbonden aan het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON) en Pieter van Rees, universitair docent burgerschap en educatie aan de universiteit van humanistiek.

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Deze aflevering is de opmaat naar vier speciale afleveringen over burgerschap die dit jaar nog verschijnen. Gasten in de volgende aflevering zijn lector burgerschapsonderwijs Hessel Nieuwelink en directeur onderwijs Hans Teunissen bij middelbare school De Nassau en vicevoorzitter van D66.

Check zeker ook de boeken en bronnen die voorbijkwamen in de podcast:

Handboek burgerschapsonderwijs voor het voortgezet onderwijs

Democracy may not exist, but we’ll miss it when it’s gone

Burgerschap, politiek filosofische perspectieven

Political education. The science of democratic citizenship education in the United States and the Netherlands

The struggle for the American curriculum

Van wie is de burger? Omstreden democratie in Nederland 1945- 1985

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe komen digitalisering en burgerschap elkaar tegen in het mbo?

11 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:31:55

Dit is de laatste aflevering over burgerschap in het beroepsonderwijs te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de relatie tussen digitalisering en burgerschap in het mbo. We bespreken de formele plek die burgerschap heeft in het curriculum, welke onderliggende visie hieraan ten grondslag ligt en waar de belangrijke uitdagingen liggen voor docenten en werkveld. Burgerschap staat niet op zichzelf als losstaand vak, maar zou onderdeel moeten zijn van een opleiding. Een mooi perspectief, maar hoe doe je dat? En is het mogelijk dit samen met studenten te ontwikkelen of organiseer je daarmee teveel tegenkracht?

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Check zeker ook deel I en deel II die in de afgelopen zijn verschenen!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Neemt digitalisering straks het beroepsonderwijs over?

3 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:35:25

Dit is de tweede aflevering van een drieluik over digitaal burgerschap in het beroepsonderwijs. Ik ben te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de invloed van digitalisering op het beroepsonderwijs. Een proces dat al langer gaande is. Want curricula veranderen, docenten professionaliseren en de invloed van ICT is in het mbo heel duidelijk merkbaar. Dat is ook niet zo gek, want het beroepsonderwijs leidt op voor het werkveld. En voor een verpleegkundige, bouwopzichter of technicus is het karakter van het werk de afgelopen jaren flink anders geworden. Wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Hoe hangt dit samen met burgerschap en participatie in de maatschappij? Daarover gaat aflevering 186.

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Binnenkort verschijnt deel II en III waarin we dieper ingaan op de relatie met het werkveld en de toekomst van het opleiden voor een beroep.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat betekent digitaal burgerschap voor het beroepsonderwijs in Nederland?

27 juni 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:35:29

Dit is de tweede aflevering van een drieluik over digitaal burgerschap in het beroepsonderwijs. Ik ben te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de invloed van digitalisering op het beroepsonderwijs. Een proces dat al langer gaande is. Want curricula veranderen, docenten professionaliseren en de invloed van ICT is in het mbo heel duidelijk merkbaar. Dat is ook niet zo gek, want het beroepsonderwijs leidt op voor het werkveld. En voor een verpleegkundige, bouwopzichter of technicus is het karakter van het werk de afgelopen jaren flink anders geworden. Wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Hoe hangt dit samen met burgerschap en participatie in de maatschappij? Daarover gaat aflevering 186. Aan tafel zitten: – Marijke Hoek, adviseur educatieve technologie bij Edulab bij ROC van Twente. – Ronald de Witte, directeur Techwise Twente. – Maarten Walet: docent en onderwijskundige bij ROC TOP Amsterdam. Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering. Binnenkort verschijnt deel III waarin we dieper ingaan de vraag hoe digitalisering en burgerschap elkaar tegenkomen in de praktijk.

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis onderwijsadvies. Binnenkort verschijnt deel II en III waarin we dieper ingaan op de relatie met het werkveld en de toekomst van het opleiden voor een beroep.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Op weg naar de verkiezingen: over Onderwijs. Tjipcast 109 met Annet Kil, Ellen van Gaalen en Patrick Banis

3 maart 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 39:59

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 maak ik in opdracht van het CAOP, kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken, drie podcasts over het onderwijs, de zorg en de arbeidsmarkt. Wat zijn de toekomstige urgente vraagstukken? Welke ontwikkelingen zijn relevant voor een nieuw te vormen kabinet? Hoe komen we sterker uit de huidige coronapandemie? 

In deze podcast staat het onderwijs centraal. We bespreken drie thema’s: het lerarentekort, onderwijs na corona en kansenongelijkheid. Met als terugkerende vraag: Wat is de rol van de overheid als het gaat om sterk onderwijs in Nederland? Dit bespreek ik met Annet Kil, voorzitter college van bestuur van de Gooische Scholen Federatie, Ellen van Gaalen, journalist bij het Algemeen Dagblad, en Patrick Banis, directeur arbeidsmarkt bij het CAOP.

Hoe zorgen we er in Nederland voor dat iedereen kan meedoen? Tjipcast 043 met Jan Troost

5 december 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Tjipcast 46:03

Jan Troost is al meer dan 40 jaar actief als belangenbehartiger van gehandicapten. Hij is ook ervaringsdeskundige: hij leeft met osteogenesis imperfecta, ook wel de brozebottenziekte genoemd. Gelijke kansen voor mensen met een beperking klinkt logisch, maar is in Nederland nog verre van actueel. Probeer maar eens een studie te volgen of een aangepaste auto via je gemeente te krijgen. Dit is verre van makkelijk. De politiek spreekt over geleidelijke verbeterprocessen. Maar volgens Jan is dit de dood in de pot voor gelijke kansen. En met significante maatschappelijke gevolgen. Een grote groep mensen leeft hierdoor met een achterstand. Sociaal, intellectueel, economisch en maatschappelijk. Gelukkig gaat Jan niet bij de pakken neerzitten. Als professionele bemoeial lukt het hem om gelijke kansen voor gehandicapten steeds hoger op de agenda te krijgen. Hij strijdt met humor, gevoel voor historie, confrontatie en veel kennis voor een samenleving waar iedereen kan meedoen!

www.lokocartoons.nl

Boek die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Leven met een handicap, hoe was dat 40 jaar geleden?
  • Leven met een handicap in de 21ste eeuw
  • Ongelijke kansen op school
  • ‘Gehandicapten komen toch niet aan het werk’
  • Leven achter een hek
  • Activisme, acties optuigen! Maar zijn mensen met een handicap zielig?
  • Gelijke rechten, gelijke kansen en ‘het belang om mens te zijn’
  • Hoe je door ongelijke kansen langzaam verleert om te dromen
  • Geleidelijk is een dodelijk woord
  • Waarom Nederland veel zaken nog niet op orde heeft
  • Woonvormen, sociale werkplaatsen en speciale vervoerssystemen
  • Participatiesamenleving, klinkt leuk, maar is flauwekul
  • Beleid maken, wat heeft zin?
  • Seksualiteit en leven met een handicap
  • Trouwen, werken, leren en ondernemen: er kan veel meer dan we denken!
  • De toekomst: hoe verder met gelijke kansen?