leren

Wat is de kracht van expliciete directe instructie in het klaslokaal?

Marcel Schmeier is te gast. Marcel is onderwijsadviseur taal en rekenen, stond lang voor de klas als leraar en intern begeleider in het speciaal en regulier basisonderwijs. Hij is bekend van onder andere de zeer succesvolle boeken Expliciete Directe Instructie 2.0, Effectief rekenonderwijs op de basisschool en Bordwerk en aantekeningen, slow teaching in de 21ste eeuw. Momenteel werkt hij aan een nieuw boek, Expliciete Directe Instructie in het voortgezet onderwijs.

In deze podcast gaan we dieper in op de kenmerken en bouwstenen van expliciete directe instructie (EDI). Het is opvallend dat wanneer we spreken over expliciete directe instructie het niet lang duurt voordat het als ouderwets of klassiek wordt bestempeld. Zonde! Want instructie is bij uitstek een kernelement in het onderwijs en werkt buitengewoon krachtig! Ongeacht je onderwijsconcept. In deze podcast willen we daarom ingaan op de kracht en bouwstenen van het expliciete instructie model. We doen dit aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Ook staan de verschillende lesfasen centraal en bespreken we enkele vragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe bouw je een band op met je studenten? In gesprek met mbo-docent van het jaar Kirsten Cuppen

In deze podcast ga ik in gesprek met Kirsten Cuppen. Kirsten won 2021 de prijsuitreiking voor mbo-docent van het jaar! In het juryrapport stond onder andere: Kirsten is trots op het mbo en zij laat dat aan iedereen weten. Kirsten oordeelt niet direct, maar luistert eerst en stelt vragen. Zij heeft een echte band met haar studenten en ze gelooft in ze. In deze podcast praat ik met Kirsten over hoe ze een band opbouwt met haar studenten. Volgens haar gaat de relatie voor de inhoud en is het ontzettend belangrijk om je als docent te verdiepen in de leefwereld van studenten. Hoe werkt ze hieraan? Wat waren zelf belangrijke leermomenten tijdens haar leerloopbaan en wat voor advies heeft ze voor startende docenten? Luister nu!

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met Malmberg Uitgeverij. Malmberg wil in Nederland leraren en docenten de aandacht geven die zij verdienen. Zo zijn ze recent gestart met een nieuw platform: onderwijsvanmorgen.nl. Hier werken ze aan de ambitie om leerkrachten te ondersteunen en te faciliteren in de dagelijkse lespraktijk om zo het onderwijs beter te maken.

Hoe maak je werk van formatief handelen?

In deze podcast praat ik met de auteurs van het onderwijsboek ‘Formatief handelen, van instrument naar ontwerp‘. In ons gesprek verkennen we hoe we van een toetscultuur naar een feedbackcultuur kunnen komen en wat dit vraagt van leerkrachten en docenten. Formatief handelen gaat over de impact van onderwijs op het leerproces van de leerling, in plaats van de vraag of de docent alle leerstof heeft onderwezen. Dit klinkt logisch, maar is in de praktijk best een uitdaging om te realiseren. In de podcast gaan we hierover in gesprek aan de hand van vijf basisprincipes die centraal staan bij formatief handelen:

1. Geen manier van toetsen, wel een manier van lesgeven

2. Niet cijferloos werken, wel ‘constructive alignment’

3. Niet tijdrovend administreren, wel tijdwinnend handelen in de praktijk

4. Geen transmissiefeedback, wel transformatieve feedback

5. Niet een bomvol en onsamenhangend curriculum, maar een overzichtelijk en samenhangend curriculum

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe houd je als docent regie in de klas? Te gast bij Gert Verbrugghen in de klas

In deze podcast staat de vraag centraal hoe je als docent of leerkracht regie in de klas krijgt en houdt. Ik ben te gast bij Gert Verbrugghen, docent Engels op het Alfrinkcollege in Deurne voor vmbo. Twee leerlingen doen mee met ons gesprek: Ayman Abu Kashba (14 jaar) en Daniël Stosic (15 jaar). Gert vertaalde het invloedrijke onderwijsboek ‘Running the Room’ van Tom Bennett naar het Nederlands. Titel: Regie in de klas.

We praten in deze podcast over hoe je als docent werk maakt van klassenmanagement. Hoe je kunt sturen op gewenst door het te onderwijzen. En hoe je gebruik kunt maken van routines en afspraken in je klas. Inmiddels is Gert bekend geworden met zijn aanpak. Hij laat keer op keer zien dat je met deze aanpak kinderen met plezier een vak leert en ze veel kennis opdoen. Het is bovendien bij uitstek bevorderlijk voor het verankeren van gelijke kansen. 

Gert Verbrugghen is eerder in de podcast geweest (088) om te vertellen over hoe hij wetenschappelijke kennis toepast om de kwaliteit van zijn lessen te verbeteren.

En: Nieuwsgierig geworden hoe Myndr kinderen leert beter omgaan met internet en digitale afleiding? Kijk op focusindeklas.nl/tjipcast om te zien wat myndr voor jou kan doen!

Je kunt het gesprek met Gert, Daniël en Ayman ook op YouTube bekijken:

Werken aan een succesvolle start bij Zadkine Startcollege in Rotterdam (deel I)

In 2020 waren er bijna 23.000 voortijdige schoolverlaters in Nederland. Schoolverlaters zijn jongeren die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. Dit heeft meestal grote persoonlijke gevolgen en is – met name in de stedelijke context – al jaren een urgent vraagstuk om aan te pakken. Zadkine Startcollege biedt deze jongeren een unieke werk- en leeromgeving. Kleinschalig, met persoonlijke aandacht, gericht op het behalen van successen. Studenten volgen hier een beroepsopleiding op mbo niveau 1. Ook wel entreeopleiding genoemd. Dit duurt maximaal één schooljaar. 

Wat ondermeer uniek is aan Zadkine Startcollege is de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Professionals vanuit beiden disciplines trekken dagelijks met elkaar op. Jongeren reizen niet meer door de stad om naar een loket te moeten voor een gerelateerde zorgvraag maar kunnen die in de klas (school) direct stellen. Een vernieuwende aanpak, die inmiddels zijn vruchten afwerpt! Dit ging echter niet zomaar en is het gevolg van een beredeneerde aanpak. Hierover gaan we in dit eerste deel van dit podcast drieluik in gesprek met loopbaanbegeleider Steye Felix en klassenbegeleider Didi Lopes.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Zadkine Startcollege:

Hoe kun je studenten verleiden tot leren? Tjipcast 166 met Alard Joosten

In de studio is Alard Joosten, medeoprichter van De Docentenacademie. Alard schreef een heel toepasbaar boek over hoe je studenten in het hoger onderwijs kunt verleiden tot leren. Is dat nodig? Ja! Want als je met studenten werkt kom je dagelijks uitdagende situaties tegen. En dat vraagt wat van je als docent qua begeleiding, lesvoorbereiding en afweging in type werkvorm en begeleiding. Motivatie is ook niet iets statisch waar je ‘altijd’ op kunt terugvallen, immers het ene onderwerp spreekt meer tot de verbeelding dan het andere. Hoe pak je dat nu aan als docent? Met tal van voorbeelden uit de praktijk gaat Alard in op deze hoofdvraag!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Het boek van Alard is hier te bestellen!

Hoe word je een wijze leraar met een eigen kleur? Tjipcast 164 met Ietje Pauw

Ietje Pauw is lector Narratieve Professionele Identiteit aan deze hogeschool KPZ. Ze doet onderzoek naar de professionele identiteit van leerkrachten. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk ga ik met Ietje in gesprek over de werkomgeving van studenten die kiezen om les geven op de basisschool. Volgens Ietje is reflectie teveel een invuloefening geworden en ‘raakt’ het niet altijd meer. En dat is zonde, want reflectie is wel degelijk een krachtige bron om te leren. Vandaar haar pleidooi om te werken met verhalen. Verhalen bieden een onuitputtelijke bron van inspiratie en inzicht om te werken aan professionaliteit en ontwikkeling. Luister mee naar een bijzonder gesprek over onderwijs!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Check zeker ook de boeken die Ietje heeft geschreven over de narratieve professionele identiteit van de leerkracht:

Een leraar als geen ander: ontwikkeling van professionele identiteit van leraren door verhalen

Hoe doceer je kinderen een moderne vreemde taal? Tjipcast 162 met Martin Ringenaldus

In deze podcast ga ik in gesprek met Martin Ringenaldus, docent Duits. We praten over zijn didactische en pedagogische methode om kinderen Duits te leren. Martin is zeer actief in het doorontwikkelen van zijn lesmethoden. Hij zoekt continue naar nieuwe wetenschappelijke inzichten om zijn lessen te verbeteren. En deze kennis deelt hij: zo startte hij diverse online platforms om ervaringen uit te wisselen, zoals actief ‘leren zonder cijfers’ en ‘evidence-informed lesgeven’. In deze podcast praten we uitgebreid over de MARS EARS aanpak om een vreemde taal te doceren. Hij stelde zelfs een werkboek samen op basis van deze methodiek! Met deze aanpak ziet Martin dat de kinderen in zijn klas gemotiveerd blijven om te leren, plezier hebben en successen behalen. We praten ondermeer over het belang van ‘leren luisteren’, nadoen, oefenen en structureren.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Bronnen om raad te plegen:

  • Meer over de MARS EARS aanpak vind je hier.
  • Kijk zeker eens ook op het YouTube kanaal van Martin!
  • Op de website van scholieren.com staan ontzettend veel filmpjes met uitleg voor leerlingen!

Deel III over digitalisering: Hoe gaat Friese Poort om met ICT gebruik van studenten?

In deze laatste podcast op locatie bij Friese Poort verkennen we de vraag hoe je als beroepsopleiding omgaat met digitalisering. Dat doe ik samen met practor digitale weerbaarheid Reinze Tjoelker en docent Burgerschap Reinder Bakker. We verkennen op wat voor manier een onderwijsteam zijn studenten kan helpen om op een verantwoordelijke manier om te gaan met ICT en bijvoorbeeld sociale media. Friese Poort heeft hiervoor een digitaal moreel kompas ontwikkeld. We verkennen dit concept en hoe het bijdraagt een krachtig onderwijs.

Via deze link kan je het digitaal kompas van Friese Poort downloaden.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Friese Poort:

Deel II over digitalisering: In gesprek met docenten over ICT gebruik bij Friese Poort

Dit is deel II van het drieluik over digitalisering in het beroepsonderwijs. In de vorige aflevering spraken we met studenten en nu komen docenten aan het woord. We zijn te gast bij Friese Poort. Hoe begeleid je als school studenten in de digitale wereld? En hoe zet je digitalisering in op een goede en verantwoorde manier? Friese Poort loopt hierin voorop in Nederland, zo hebben ze een practor digitale weerbaarheid benoemd die de afgelopen jaren heeft gewerkt aan een digitaal moreel kompas. Hoe geef je als onderwijsteam handen en voeten aan digitalisering? Stuur je vanuit eenzelfde kader of kies je voor een vrije invulling afhankelijk van de docent? En wat kan ICT opleveren in en rondom de klas?

Hier nog de link naar het artikel over ICT ondernemers die hun kinderen naar ‘klassieke scholen’ laten gaan en ze zelfs liever niet op tablets en smartphones lieten spelen.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Friese Poort: