politiek

Wie wil er voor de klas?

In deze aflevering ontmoet ik Patricia Veldhuis, plaatsvervangend hoofdredacteur van NRC. Patricia schrijft al jarenlang over onderwijs en is drie keer genomineerd voor de Nationale Prijs voor de Onderwijsjournalistiek. Eind 2023 verscheen haar boek Wie wil er voor de klas? Wat er misgaat in het onderwijs en hoe het beter kan. De gevolgen van het lerarentekort beginnen steeds zichtbaarder te worden. Klassen worden regelmatig naar huis gestuurd, in sommige regio’s wordt er al rekening gehouden met een vierdaagse schoolweek en ook de onderwijskwaliteit staat hierdoor onder druk. Hoe heeft dit zover kunnen komen? Waarom kiezen zo weinig mensen voor het vak van leerkracht, wat doet de politiek (wel en niet) en waarom stoppen zoveel starende leraren in hun eerste jaren? Patricia besloot zelf zeven maanden voor de klas te gaan staan om op zoek te gaan naar antwoorden.

Linkjes die voorbijkwamen in het gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Volwaardigheid en gelijkheid in onderwijs in samenleving

De laatste aflevering van 2023 is een speciale podcast. Ik ben in Rijswijk en ontmoet Ricardo Zoutenbier en Steven Peters om te praten over een inclusieve samenleving. Over volwaardigheid en gelijkheid en hoe je mee kunt doen als je anders bent. Ricardo heeft een beperking en zit al zijn hele leven in een rolstoel. Steven is zijn maatje en samen geven ze soms gastlessen aan studenten. Ik praat met Ricardo over zijn leven en hoe hij wel en niet gebruik kan maken van gelijke onderwijskansen. Hoe makkelijk is het tegenwoordig om mee te doen? Hoe heb je school ervaren? Waar heb je plezier aan beleefd en waar kunnen we het als samenleving ‘beter’ doen? Ricardo en Steven schreven hier een tijdschrift over met de titel “Ik kom eraan!”. We lezen af en toe korte fragmenten voor en hebben een indringend en persoonlijk gesprek over toegang tot onderwijs, gelijke kansen en een inclusieve samenleving.

Over Ricardo en Steven:

  • Ricardo geeft workshops gehandicaptenzorg bij Middin. Hij is ervaringsdeskundige en geeft bijvoorbeeld regelmatig gastlessen aan studenten.
  • Steven Peters is adviseur beroepsopleidingen bij Middin. Middin helpt mensen met een beperking of niet aangeboden hersenletsel midden in het leven te staan.

Hieronder vind je enkele foto’s uit het tijdschrift van Ricardo en Steven schreven:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Verkiezingspodcast! Ranking de onderwijsparagraaf!

Dit is een speciale aflevering! Ik maak een heuse verkiezingspodcast. Ranking de onderwijsparagraaf. En dat doe ik samen met Amber Walraven (collega aan de Radboud Universiteit en trekker van Teacher Tapp NL) en Peter Loonen. Peter is directeur van Metis onderwijsadvies met wie ik heel wat jaren samenwerk. Ook maken we de maandelijkse onderwijs nieuws podcast!

Op 22 november mogen we allemaal naar stembus voor de Tweede Kamer verkiezingen. De politieke programma’s vliegen ons om de oren. Volt wil speciale lessen over ADHD, de Algemene Onderwijsbond vindt dat onderwijs sowieso in de verdrukking komt en de PVV (en enkele andere partijen) willen louter bevoegde leerkrachten voor de klas. Maar daaromheen zijn er ook heel veel vage plannen en soms concrete voorstellen. En dat roept de vraag op: waar moet je als onderwijsprofessional nou op stemmen? Hoog tijd voor een gesprek hierover: Maken de politieke partijen een beetje werk van onderwijs of blijft het bij mooie oneliners? Wij zoeken het uit!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat gaat er goed in ons onderwijs?

Onderwijs in Nederland staat volop in de belangstelling. Geen dag gaat voorbij en er verschijnen kritische rapporten, studies, nieuwsberichten om ons ‘wakker te schudden’. Er zijn grote zorgen. Neergaande resultaten in vergelijking met andere landen, zorgen over de kwaliteit, tekorten in de arbeidsmarkt en bijvoorbeeld de hoge stress die studenten ervaren. De lijst is best lang. En hier hebben we ook al best wat podcast afleveringen over gemaakt. In deze afleveringen willen we het anders aanvliegen. We kijken naar wat er goed gaat in Nederland. Waar blinken we in uit? Waar ligt de kracht van het onderwijs in Nederland en wat kunnen we hiervan leren? Een positieve podcast! Ik ga hierover in gesprek met hoogleraar Inge de Wolf.

Inge de Wolf is bijzonder hoogleraar onderwijssystemen aan het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht. Ook is ze oprichter en directeur van Education Lab. En sinds kort werkzaam bij het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Van 2012-2019 was ze verantwoordelijk voor de Staat van het Onderwijs. Sinds 2016 werkt ze ook regelmatig voor de OECD en de WereldBank. 

Klik op deze link als je meer informatie zoekt over het prachtige boek Classroom Portrets.

Waarom is het belangrijk om met elkaar na te denken over het beroepsbeeld van de leraar?

In deze aflevering spreek ik met Jelmer Evers, Thijs Roovers en Erik Ex over het belang om samen na te denken over het beroepsbeeld van de leraar. Volgens mijn gasten is het juist nu cruciaal om als beroepsgroep samen een beeld te vormen over dit beroep. We gaan in de vraag waarom dit belangrijk is en welke risico’s er ontstaan als we dit niet doen. Ook bespreken we hoe andere landen dit aanpakken en wat Nederland hiervan kan leren. Een beroepsgroep zonder een gedragen beroepsbeeld is kwetsbaar. Denk aan bezuinigingen, politieke inmenging, gevoeligheid voor onderwijs hypes en commerciële beïnvloeding. Hoe voorkomt een beroepsbeeld dit? En wat is er nodig om op landelijk niveau een sterke vertegenwoordiging te organiseren binnen alle scholen? We leggen in de podcast ook de verbinding met de huidige onderwijsactualiteit en uitdagingen op landelijk niveau.

  • Jelmer Evers, docent geschiedenis, vicevoorzitter van de Algemene Onderwijsbond (Aob) en auteur. Onder andere van het boek Het alternatief, wat hij samen schreef met René Kneybr.
  • Thijs Roovers, dagelijkse bestuurder van de Algemene Onderwijsbond. Hiervoor leerkracht en eerder initiatiefnemer van PO in actie. Auteur van het boek Leraar durf te claimen! (samen met Jan van der Ven). Eerder was Thijs oprichter van het lerarencollectief.
  • Erik Ex, docent geschiedenis, lerarenopleider aan de Universiteit Utrecht, columnist en uitgeroepen tot leraar van het jaar in 2022-2023.

Check hieronder de bronnen die voorbijkwamen:

Beroepsbeeld voor de leraar

Boek De bril van de leraar

Boek Het lerarentekort, pleidooi voor vakmanschap

In gesprek over omgangsvormen en pedagogische waarden in de school. Tjipcast 135 met Diana Rozendaal, Carlos van Kan en Ale Wynia

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. Het lesgeven in de grootstedelijke context brengt veel uitdagingen voor leraren en schoolleiders met zich mee. In deze derde podcast zullen we de waarden van leraren verkennen met inzichten vanuit onderzoek en manieren om hiermee te werken als leraar en schoolteam. Hoe voer je bijvoorbeeld gesprekken over intolerant gedrag en op welke manier kun je als leraar hierin het verschil maken. Wat hebben leraren nodig om een betekenisvolle rol te kunnen vervullen op de weg naar volwassenheid voor leerlingen? Wat is de pedagogische opdracht van een school? En welke rol heb je hierin als schoolleider?

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Carlos van Kan, lector ‘Pedagogische professionaliteit van leraren’ bij het Kenniscentrum Talentontwikkeling en instituut voor lerarenopleidingen aan de Hogeschool Rotterdam.
  • Ale Wynia: directeur Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE en docent maatschappijleer.

Moeilijke gesprekken met leerlingen: Welke rol hebben ouders en hoe betrek je ze hierbij? Tjipcast 134 met Jacqueline Blaak, Cecilia Moyano Adriaanse en Miriam Lammens

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. in deze tweede podcast richten we ons op de relaties tussen de school, ouders en de leerlingen zelf. Ouders zijn vaak rolmodellen voor leerlingen. Zo hebben de opvattingen van ouders invloed op hoe kinderen een gesprek voeren en wat ze zien als ‘correct’ gedrag. Hoe neemt school kennis van de opvattingen van ouders? Hoe kan je ouders betrekken bij de school wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag? We gaan op zoek naar voorbeelden en manieren om contact met ouders te maken en te behouden. Waarom is het bijvoorbeeld belangrijk om ouders te betrekken bij moeilijke onderwerpen? Kortom, het gaat hier om pedagogisch partnerschap tussen ouders en school.

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Jacqueline Blaak, moeder van twee dochters, adviseur sociale onderwijsinnovatie en 10 jaar voor de klas gestaan in het basisonderwijs.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.
  • Miriam Lammens is systeemtherapeut en nu werkzaam als orthopedagoog bij Yulius, een stichting die onderwijs biedt voor aan kinderen die les krijgen in speciaal onderwijs ook wel cluster 4 genoemd.

Hoe ga je om met intolerant gedrag in de klas? Tjipcast 133 met Diana Rozendaal en Cecilia Moyano Adriaanse

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. In deze eerste aflevering staat een recent onderzoek centraal naar intolerant gedrag in de klas. Er is eerder dit jaar een enquête uitgezet onder 100 leraren in het PO t/m MBO onderwijs in Rotterdam geïnitieerde door leraar-ambtenaren Brechje Brand en Michelle Oudshoorn. Uit deze enquête blijkt dat een groot deel van de leraren een keer te maken heeft gehad met intolerant gedrag. We willen in kaart brengen wat leraren verstaan onder intolerant gedrag. En hoe docenten hiermee om kunnen gaan. Ook gaf gemiddeld 67% aan ondersteuning te kunnen gebruiken bij het omgaan met intolerant gedrag. Wat zou dan kunnen helpen? Hoe pak je deze problemen in de klas succesvol aan? En kan je de school zien als veilige oefenplaats hiervoor?

Wil jij ook aan de slag met dit thema? En werk je in Rotterdam? De gemeente Rotterdam ondersteunt deskundigheidsbevordering van docenten én kleinschalige burgerschapsinitiatieven met subsidies. Meer informatie hierover vind je hier. Ik wil graag de collega’s van de afdeling onderwijs en pedagogiek van de Hogeschool Rotterdam bedanken voor de gastvrijheid en mogelijkheid om de podcast bij hen op te mogen nemen.

Meer informatie over mijn twee gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.

Jan versus Jan: de podcast. Tjipcast 132 met Jan Tishauser en Jan Bransen

Jan Tishauser en Jan Bransen corresponderen al geruime tijd in het vakblad Didactief Online over actuele onderwijsvraagstukken. Dat kan gaan over principiële vragen zoals wat kennisoverdracht precies is, op welk moment een kind leert, of wat we bedoelen met onderwijsachterstanden. Ik vind de briefwisseling buitengewoon interessant omdat beiden er een andere opvatting op nahouden. Jan Tishauser is programmadirecteur van Research ED, een door leraren geïnitieerde beweging die zich ten doel stelt de verbinding tussen onderwijsonderzoek en de praktijk te versterken. Jan Bransen hoogleraar filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Hij schreef onder andere het boek Gevormd of hervormd, dat leest als een kritische reflectie op het huidige onderwijssysteem. Hoog tijd om hen aan tafel uit te nodigen voor een gesprek.

Waarom staat het mbo beroepsonderwijs voor Mega Belangrijk Onderwijs? Tjipcast 131 met Annemiek Achterhoff en William Bakker van Aventus

In deze podcast staat de werkpraktijk van Aventus centraal. Aventus is een mbo instelling in de stedendriehoek Apeldoorn-Deventer-Zutphen. Aventus heeft een nieuwe onderwijsvisie geformuleerd waarin de verbinding met het werkveld centraal staat. Zo hebben ze het over levensechte leereenheden. In deze podcast praat ik hierover door met Annemiek Achterhoff, docent van de entreeschool en William Bakker, teammanager van de veiligheidsacademie. We verkennen het maatschappelijk belang van het beroepsonderwijs. Wist je bijvoorbeeld dat veel Corona teststraten in de regio van Aventus bemand worden door ROC studenten? Het mbo is de stille motor van onze economie en daar mogen best trots op zijn aldus William.

Annemiek brengt een andere doelstelling in van het beroepsonderwijs: studenten succeservaringen laten ervaren als het gaat om leren. Zowel op school als in een werkomgeving. Een belangrijk uitgangspunt bij de entreeschool waar leerlingen soms het gevoel hebben dat niks makkelijk gaat bij hen. Hoe ga je hiermee als docent en leerwerkbegeleider? En wat betekent dit voor de relatie met het werkveld? Luister nu naar Tjipcast 131!