samenleving

Tot welke sociale klassen behoor jij eigenlijk?

Ben jij een sociale stijger? Het is een wat ongemakkelijke vraag om mee te starten, toch niet onbelangrijk als we de impact van ons onderwijs beter willen begrijpen (en verbeteren). Lenette Schuijt schreef er een boek over: Transklasse, leven in twee werelden. Onze sociale klasse heeft grote invloed op onze kansen in samenleving. Stijgen is mogelijk, maar niet makkelijk. En als je stijgt dan leef je soms in twee werelden. De wereld van je opvoeding en ouders ten opzichte van je vrienden die je maakte tijdens je studie of werkende leven. Lenette schreef hier een persoonlijk boek over en putte uit haar eigen levensloop, interviewde tientallen sociale stijgers met hun unieke levensverhalen en verzamelde ervaringsverhalen uit de literatuur. Wat moeten sociale stijgers achterlaten en hoe verwerven ze een eigen plek in een ander milieu? Hoe zorgen ze dat ze, terwijl ze de sociale ladder beklimmen en zichzelf blijven? Hoe verandert het contact met hun milieu van afkomst? We verkennen welke consequenties dit denken heeft op de inrichting en vormgeving van ons huidige onderwijs.

Lenette Schuyt is auteur van diverse boeken op het gebied van leiderschap en bezieling. En werkt voor maatschappelijke organisaties als adviseur, coach en docent. Lenette was eerder te gast in de podcast waarin we spraken over wat er zo nieuw is aan het nieuwe organiseren.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Volwaardigheid en gelijkheid in onderwijs in samenleving

De laatste aflevering van 2023 is een speciale podcast. Ik ben in Rijswijk en ontmoet Ricardo Zoutenbier en Steven Peters om te praten over een inclusieve samenleving. Over volwaardigheid en gelijkheid en hoe je mee kunt doen als je anders bent. Ricardo heeft een beperking en zit al zijn hele leven in een rolstoel. Steven is zijn maatje en samen geven ze soms gastlessen aan studenten. Ik praat met Ricardo over zijn leven en hoe hij wel en niet gebruik kan maken van gelijke onderwijskansen. Hoe makkelijk is het tegenwoordig om mee te doen? Hoe heb je school ervaren? Waar heb je plezier aan beleefd en waar kunnen we het als samenleving ‘beter’ doen? Ricardo en Steven schreven hier een tijdschrift over met de titel “Ik kom eraan!”. We lezen af en toe korte fragmenten voor en hebben een indringend en persoonlijk gesprek over toegang tot onderwijs, gelijke kansen en een inclusieve samenleving.

Over Ricardo en Steven:

  • Ricardo geeft workshops gehandicaptenzorg bij Middin. Hij is ervaringsdeskundige en geeft bijvoorbeeld regelmatig gastlessen aan studenten.
  • Steven Peters is adviseur beroepsopleidingen bij Middin. Middin helpt mensen met een beperking of niet aangeboden hersenletsel midden in het leven te staan.

Hieronder vind je enkele foto’s uit het tijdschrift van Ricardo en Steven schreven:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat gaat er goed in ons onderwijs?

Onderwijs in Nederland staat volop in de belangstelling. Geen dag gaat voorbij en er verschijnen kritische rapporten, studies, nieuwsberichten om ons ‘wakker te schudden’. Er zijn grote zorgen. Neergaande resultaten in vergelijking met andere landen, zorgen over de kwaliteit, tekorten in de arbeidsmarkt en bijvoorbeeld de hoge stress die studenten ervaren. De lijst is best lang. En hier hebben we ook al best wat podcast afleveringen over gemaakt. In deze afleveringen willen we het anders aanvliegen. We kijken naar wat er goed gaat in Nederland. Waar blinken we in uit? Waar ligt de kracht van het onderwijs in Nederland en wat kunnen we hiervan leren? Een positieve podcast! Ik ga hierover in gesprek met hoogleraar Inge de Wolf.

Inge de Wolf is bijzonder hoogleraar onderwijssystemen aan het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht. Ook is ze oprichter en directeur van Education Lab. En sinds kort werkzaam bij het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Van 2012-2019 was ze verantwoordelijk voor de Staat van het Onderwijs. Sinds 2016 werkt ze ook regelmatig voor de OECD en de WereldBank. 

Klik op deze link als je meer informatie zoekt over het prachtige boek Classroom Portrets.

Hoe maakt de Monnikskap werk van inclusief onderwijs?

In deze aflevering zit ik niet in de studio, maar ben ik naar Nijmegen afgereisd. Ik bezoek middelbare school De Monnikskap in Nijmegen. De Monnikskap van het Dominicus College Nijmegen verzorgt inclusief onderwijs biedt havo, vwo en gymnasium voor leerlingen met een beperking. Dit is (voor zover ik weet) de enige plek in Nederland waar leerlingen met een chronische ziekte en/of fysieke beperking regulier havo/vwo onderwijs kunnen volgen. Ik ga hierover in gesprek met Jeroen Pouwels, docent Nederlands, Marijke Welten, projectleider onderwijsvernieuwing en docent Nederlands, Luuk Teunissen, onderwijsassistent. En Casper de Gans en Joris Berkers, eindexamen leerlingen van 5 havo.

Wat hebben we vandaag de dag nog aan gelijke kansen?

Lange tijd was scholing het antwoord op het verbeteren van gelijke kansen in Nederland. Onderwijs was de manier om te klimmen op de sociale ladder en je leven economisch gezien te verbeteren. Maar in hoeverre kan onderwijs deze functie nog vervullen in Nederland? We praten graag en veel over gelijke kansen, maar de economische verschillen tussen mensen worden groter. En wat heb je dan aan gelijke kansen als je weet dat je niet in staat bent en nooit in staat zult zijn om ze te benutten, en je kinderen evenmin? Over deze ontwikkeling schreef Kees Vuyk een zeer lezenswaardig boek. Hij laat zien dat er, ondanks alle goede bedoelingen, in onze egalitaire samenleving een nieuwe vorm van ongelijkheid is ontstaan. In deze podcast verkennen we hoe deze nieuwe vorm van ongelijkheid eruit ziet, hoe ze is ontstaan en of het mogelijk is deze te bestrijden.

Wat is er met onze taal aan de hand? Met Marijke Spanjersberg

Volgens Marijke Spanjersberg wordt onze taal meer en meer een binnenkant-taal. We praten graag en veel over wat er zich in onszelf en in de ander afspeelt. Coaches, adviseurs en guru’s doen ons bovendien geloven dat dit ontzettend belangrijk is om gelukkig te worden, beter samen te werken en impact te maken. Maar is dat eigenlijk wel zo? En hoe komt het dat deze binnen-kant taal zo’n grote aantrekkingskracht heeft? In haar boek ‘Tussentaal‘ geeft Marijke een kritische reflectie op het gebruik van internaliserende en psychologiserende taal als uitdrukking van het dominante paradigma dat de oplossing voor het probleem in het individu zelf ligt. Zou het ook anders kunnen? Is het mogelijk om taal te bedenken die meer uitdrukking geeft aan wat tussen mensen afspeelt en hoe zou deze taal dan klinken?

Hoe geef je als basisschool handen en voeten aan inclusief onderwijs?

Bij basisschool ’t Ruimteschip in Opmeer wordt op een bijzondere samengewerkt met leer- en werkbedrijf samen iets anders. Hier werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vanwege een beperking of een andere oorzaak samen met leerkrachten in het onderwijs. Dit geeft een hele bijzondere dynamiek die de moeite waard is om te verkennen. 

Zo zijn collega’s inzetbaar op de school als conciërge, tuinman, hulp bij de overblijf, klassen assistent of schoonmaker. Ze helpen bij de voorbereiding van een activiteit of doet andere klusjes die zich op dat moment voordoen. Zo hebben leerkrachten een paar extra handen tot hun beschikking en medewerkers doen ervaring, kennis en kunde op. 

Ik bezocht in oktober de school en ging in gesprek met:

  • Rein Swart, schoolleider bij basisschool ’t Ruimteschip
  • Terry Huiberts, één van de medewerkers van Samen Iets Anders
  • En Alysia Ali, één van de deelnemers

Hoe voorkomen we pesten op school?

In deze podcast heb ik het over pesten op school. Ik doe dit met Anneke Bloemen en Petra Lueb. Anneke is de moeder van Fleur Bloemen, Petra is haar tante. Fleur pleegde op 15e jarige leeftijd zelfmoord omdat ze gepest werd. Ze schreef zelfs een afscheidsbrief aan haar pesters. Anneke en Petra starten enkele jaren later de Fleur Bloemen Stichting met als doel om kinderen en jongeren bewust te maken wat pestgedrag kan aanrichten. In deze podcast praten we over hun ervaringen.

Maak jij je zorgen om iemand in je omgeving die gepest wordt en hier heel veel last van heeft? Zoek je hulp? Bel dan anoniem en gratis 0800-0113 en praat erover met een professional.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe komen digitalisering en burgerschap elkaar tegen in het mbo?

Dit is de laatste aflevering over burgerschap in het beroepsonderwijs te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de relatie tussen digitalisering en burgerschap in het mbo. We bespreken de formele plek die burgerschap heeft in het curriculum, welke onderliggende visie hieraan ten grondslag ligt en waar de belangrijke uitdagingen liggen voor docenten en werkveld. Burgerschap staat niet op zichzelf als losstaand vak, maar zou onderdeel moeten zijn van een opleiding. Een mooi perspectief, maar hoe doe je dat? En is het mogelijk dit samen met studenten te ontwikkelen of organiseer je daarmee teveel tegenkracht?

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Check zeker ook deel I en deel II die in de afgelopen zijn verschenen!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Neemt digitalisering straks het beroepsonderwijs over?

Dit is de tweede aflevering van een drieluik over digitaal burgerschap in het beroepsonderwijs. Ik ben te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de invloed van digitalisering op het beroepsonderwijs. Een proces dat al langer gaande is. Want curricula veranderen, docenten professionaliseren en de invloed van ICT is in het mbo heel duidelijk merkbaar. Dat is ook niet zo gek, want het beroepsonderwijs leidt op voor het werkveld. En voor een verpleegkundige, bouwopzichter of technicus is het karakter van het werk de afgelopen jaren flink anders geworden. Wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Hoe hangt dit samen met burgerschap en participatie in de maatschappij? Daarover gaat aflevering 186.

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Binnenkort verschijnt deel II en III waarin we dieper ingaan op de relatie met het werkveld en de toekomst van het opleiden voor een beroep.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: