school

Hoe word je een wijze leraar met een eigen kleur? Tjipcast 164 met Ietje Pauw

31 januari 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:52:37

Ietje Pauw is lector Narratieve Professionele Identiteit aan deze hogeschool KPZ. Ze doet onderzoek naar de professionele identiteit van leerkrachten. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk ga ik met Ietje in gesprek over de werkomgeving van studenten die kiezen om les geven op de basisschool. Volgens Ietje is reflectie teveel een invuloefening geworden en ‘raakt’ het niet altijd meer. En dat is zonde, want reflectie is wel degelijk een krachtige bron om te leren. Vandaar haar pleidooi om te werken met verhalen. Verhalen bieden een onuitputtelijke bron van inspiratie en inzicht om te werken aan professionaliteit en ontwikkeling. Luister mee naar een bijzonder gesprek over onderwijs!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Check zeker ook de boeken die Ietje heeft geschreven over de narratieve professionele identiteit van de leerkracht:

Een leraar als geen ander: ontwikkeling van professionele identiteit van leraren door verhalen

Hoe zet je een klas aan het denken? Tjipcast 158 met Dick van der Wateren

26 december 2021 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping 52:12

In de studio is Dick van der Wateren. Hij schreef het boek De denkende klas. Hij verkent in dit rijk geïllustreerde boek de vraag hoe je leerlingen kunt motiveren door samen met hen na te denken en te filosoferen. Een onconventioneel vertrekpunt over hoe je als leraar (en pedagoog) ‘denken’ een plek kunt geven in het dagelijks onderwijs. Volgens Dick is ons onderwijs teveel bezig met het reproduceren van kennis. Kennis is echter pas iets als we hierover leren na te denken. Kennis is daarmee ook een bekwaamheid gericht op dialoog, leren kijken en met elkaar samenwerken. Dit ‘diepe’ denken vraagt om vaardigheden als vragen leren stellen, je durven te verwonderen en op onderzoek gaan. Met tal van voorbeelden uit de praktijk gaan we in gesprek. Om zo de bouwstenen te identificeren hoe hoe je de klas kunt transformeren tot een ‘denkende klas’. En afsluitend ons af te vragen wat dit vraagt van ons als onderwijsprofessionals.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Is het middelbaar onderwijs in Nederland echt zo saai? Tjipcast 155 met Thijs Hogenhuis

29 november 2021 Didactiek en Pedagogiek 41:25

Ik ga in gesprek met Thijs Hogenhuis. Thijs zit op een middelbare school in Leek en doet dit jaar zijn vwo eindexamen. Hij schreef een betoog over onderwijs in het kader van zijn CKV opdracht, om te illustreren hoe het onderwijssysteem vele tekortkomingen kent en wat er nodig is om dit te verbeteren. Zijn boek heet ‘Haas gaat undercover’. Thijs raakt een gevoelige snaar bij zowel jongeren als docenten en voordat zijn boek uitkwam stond hij in diverse kranten. Tijd om hem aan de tand te voelen over zijn stelling dat het onderwijs in Nederland vreselijk saai is.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe stem je onderwijs af op verschillen tussen leerlingen? Tjipcast 153 Met Trynke Keuning en Marieke van Geel

14 november 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:37:01

In deze podcast spreek ik met wetenschappers Trynke Keuning en Marieke van Geel. Ze doen onderzoek naar hoe je kunt omgaan met de verschillen van kinderen op school. Ze schreven er een boek over: Differentiëren in 5, 4, 3, … . Hoe ga je om met verschillen in voorkennis, leerprestaties en motivatie van kinderen? En hoe verhoudt dit uitgangspunt zich met het geven van groepsgewijze instructie? In het boek doorlopen ze vier fases:

1. het voorbereiden van een periode

2. het voorbereiden van een les

3. het uitvoeren van de les en

4. het evalueren van zowel het proces als het product.

In elk van deze fases gelden vijf onderliggende principes: werk doelgericht, monitor voortdurend, daag uit, stem verwerking en instructie(s) af, en stimuleer zelfregulatie. Ook hebben Marieke en Trynke het over de drie B’s: maak bewuste, beredeneerde en betekenisvolle keuzes, om je onderwijs goed af te stemmen op de verschillen tussen je leerlingen. Luister nu naar mooi gesprek over onderwijs geven!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Napraten over examineren in coronatijd. Tjipcast 123 te gast bij het ROC da Vinci college en de duurzaamheidsfabriek

20 mei 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:18:21

In deze podcast van 20 minuten blik ik met Floor, Ellen en Peter terug op de gesprekken die we voerden met docenten, studenten, werkveld en onderwijsmanagers bij het ROC da Vinci college. De vraag die centraal staat is hoe je kwalitatief en betekenisvol kunt examineren in coronatijd. In de duurzaamheidsfabriek weten ze dit succesvol vorm te geven. Ondanks de vele uitdagingen. Hoe hebben ze dit aangepakt? Wat viel op? Wat werkte goed en wat kunnen andere beroepsopleidingen leren van deze werkwijze?

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis Onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis Onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Examineren in coronatijd, hoe doe je dat? Tjipcast 122 te gast bij het roc da Vinci college

14 mei 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:47:30

Het ROC da Vinci College heeft in de periode van Corona een enorme innovatieversnelling doorlopen wat betreft examineren. Het examineren en stagelopen was vanwege de corona richtlijnen niet meer mogelijk en die urgentie heeft ervoor gezorgd dat ze hun eigen schoolomgeving hebben omgebouwd hebben tot realistische werk-leeromgeving. In de duurzaamheidsfabriek in Dordrecht is het nu mogelijk om meerdere vakgebieden (opleidingen) te examineren in nauwe afstemming met het werkveld. De intentie is nu om deze beweging verder uit te bouwen en om die rede is het buitengewoon interessant hier nader onderzoek naar te doen.

Vragen die we hierbij hebben zijn onder andere:

Hoe borg je de betrouwbaarheid en validiteit van zo’n nieuwe vorm van examineren?

Hoe ervaren studenten deze nieuwe vorm van examineren?

Wat vraagt het van de docenten en begeleiders? En hoe kan je deze beweging breder op gang krijgen in en rondom een school? Uiteindelijk kan zo’n ‘nieuwe’ beweging ook het onderwijs zelf veranderen (de weg ernaar toe) en welke effecten zou dit kunnen hebben?

Kortom: genoeg animo voor een praktijkonderzoek en podcast gesprek op locatie! De volgende onderwerpen worden besproken: Inzicht in het examineren in de duurzaamheidsfabriek. We willen leren van successen en zicht krijgen op het examen proces van begin tot einde. Ook zoeken we naar de definitie, aanleiding vanuit de praktijk, taal en begrippen (wat is het wel, wat ook niet). Wat zijn de dilemma’s en uitdagingen in de praktijk? Waar liepen collega’s van da Vinci College tegenaan? Denk aan spanningen tussen docenten, bedrijfsleven, examencommissie, de fabriek zelf, etc.). Maar ook in termen van aansturing (Hoe begin je eigenlijk en hoe zet je dat dan voort?). Weg vooruit: We kijken waarderend naar de successen die er zijn behaald, beantwoorden en verkennen de weg vooruit. We identificeren adviezen voor andere scholen, bespreken de actuele uitdagingen.

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Hoe krijg je kinderen aan het lezen? Tjipcast 121 met Martin Bootsma

9 mei 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:55:53

In deze podcast praat ik met Martin Bootsma over het belang van (jeugd)literatuur op de basisschool. Martin is medeoprichter van de Alan Turingschool in Amsterdam, is leraar, teamleider en initiatiefnemer van de Enigma kwaliteitsaanpak. Ook is hij auteur van ‘En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven?‘ Een boek over onderwijsverbetering gericht op het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

Het is vandaag de dag helaas niet al te best gesteld met de leesvaardigheid van kinderen. Ondanks dat er veel aandacht voor is wat betreft onderzoek en beleid. Hoe kan dit? En hoe kan je als leerkracht, docententeam en school kinderen met plezier en succes leren lezen? In dit gesprek laat Martin aan de hand van diverse passages uit jeugdliteratuur zien hoe je samen met kinderen kunt lezen. Hoe je koppelingen kunt maken tussen boeken, gedichten en passages. En hoe kunst, historie en wereldoriëntatie bij uitstek verdieping en verrijking kan aanbrengen in het bevorderen van leesplezier.

We spreken in deze podcast over verschillende onderwerpen zoals leesmotivatie, juiste didactiek, monitoring en stapsgewijze verdieping. Deze zijn gekoppeld aan een breder spectrum gericht op een gedragen, schoolbrede kwaliteitsaanpak. Ook houdt Martin een stevig pleidooi tegen de ontkaveling van leren lezen. Denk aan het verschil tussen technisch lezen, begrijpend lezen en goed leren schrijven. We knippen hierdoor het taalonderwijs in kleine stukjes en leerlingen zien de samenhang niet meer, laat staan het belang van het leren van de Nederlandse taal in relatie tot hun eigen leven/de wereld buiten het klaslokaal. Gelukkig kan dat kan anders en daarmee ook beter! Daar gaat deze podcast over

Boeken en links die besproken worden in deze podcast:

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Hoe komt het dat zoveel Nederlandse kinderen minder goed kunnen rekenen en schrijven? Tjipcast 120 met Sezgin Cihangir

25 april 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:56:17

In deze podcast ga ik in gesprek met Sezgin Cihangir, directeur van het Nederlands Mathematisch Instituut en voorvechter van beter reken- en leesonderwijs op de basisschool. Sezgin schrijft regelmatig over de staat van het onderwijs in Nederland. Eén van de punten die mij opviel is zijn constatering dat ‘pure wiskunde’ en aandacht voor cijfers stilaan verdwijnen en vervangen worden door ingewikkelde en complexe talige opdrachten voor kinderen. Het lijkt er zelfs op dat we bepaalde aspecten van rekenen ouderwets zijn gaan vinden. Helaas met negatieve gevolgen: kinderen rekenen (en lezen) jarenlang op rij steeds een beetje minder. Hoe is deze neergaande trend te verklaren? En belangrijker: Hoe is het op te lossen en wat vraagt dat van ons als samenleving, school en maatschappij? In deze podcast staan de volgende vragen centraal:

  • Hoe is het gesteld met het rekenonderwijs in Nederland?
  • Waar liggen de grootste zorgen en problemen?
  • Wat zijn kansrijke oplossingen?
  • Welke inspanning is nodig voor leerkrachten en scholen?
  • Zijn de rekenprincipes van vroeger achterhaald en ouderwets?
  • Hoe kan je kinderen foutloos leren rekenen? Wat is hier voor nodig?
  • Het Nederlands Mathematisch Instituut is ook initiatiefnemer van foutloos rekenen, een organisatie dat kinderen helpt bij het leren rekenen. Wat doen jullie hier dat werkt?
  • Je noemde de organisatie foutloos rekenen ook wel eens gekscherend een ‘schadeherstelbedrijf‘. Is het niet tijd dat deze lesmethode meer aandacht krijgt in Nederland?

Boeken en links die besproken worden in deze podcast:

  • Euclides Elements
  • Check voor meer informatie over foutloos rekenen, praktijkvoorbeelden en casuïstiek hun website (deze link is op geen enkele manier gesponsord)
  • Het boek waar Sezgin naar refereert is nog niet te koop helaas.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Praktijkonderzoek naar ‘levensechte leereenheden’ bij Aventus: Formeel en informeel leren bij de opleiding sociaal werk(t)! Tjipcast 119

15 april 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:30:34

Samen met docenten, werkveld en onderwijsadviesbureau Dekkers maak ik een podcast drieluik over ‘levensechte leereenheden’ bij Aventus. Aventus is een MBO instelling in de regio Apeldoorn – Deventer – Zutphen. Ze zetten interessante stappen in hun onderwijsontwikkeling, gericht op een duurzame verbinding met het werkveld. Vakmanschap staat hierin centraal. In deze podcast ga ik in gesprek met Sacha Jansen Schuiling (docent sociaal werk) en Sanne Anna Kapelle (docent sociaal werk en leertrajectbegeleider). We verkennen hoe je als docententeam kunt werken aan krachtig onderwijs, gericht op studenten, op het beroep en het werkveld. Hoe leg je hier de verbinding tussen praktijk leren en kennisoverdracht? Welke rol heeft reflectie voor studenten en hoe waardeer je zowel formeel als informeel leren? Over dit soort vragen en meer gaan we in gesprek!

Hoe draagt een traineeprogramma bij aan aantrekkelijk werkgeverschap binnen het onderwijs? Tjipcast 118 met Paul Slegers, Suzanne Nelissen en Mirjam Bongaerts-Collart

13 april 2021 Didactiek en Pedagogiek 40:49

In deze podcast gaan Ivar en ik op bezoek bij Stichting Onderwijs Midden-Limburg (SOML) om te leren over een succesvol tweejarig traineeprogramma in de regio. Daarbij gaan we in gesprek over goed werkgeverschap en de uitdagingen binnen het onderwijs zoals krimp en uitstroom van leraren door o.a. pensioen. Hoe ga je vergrijzing tegen en trek je jonge professionals aan binnen de school? Dit zijn vragen die gaan over aantrekkelijk werkgeverschap en daarmee ook onderwijsontwikkeling raken die aansluit bij een nieuwe generatie professionals. 

Ik zit aan tafel met drie gasten:

  • Paul Slegers, lid college van bestuur en de grondlegger van het traineeprogramma binnen SOML
  • Suzanne Nelissen: jonge, enthousiaste, ambitieuze Duits-docente, ze is ook bezig om een bevoegdheid Nederlands te halen. Suzanne is sinds dit schooljaar 1 van de 11 trainees.
  • Mirjam Bongaerts-Collart, docente Lichamelijke Opvoeding. Ze is regisseur van het traineetraject binnen SOML.

Deze podcast is uitgebracht in samenwerking met Voion. Voion is kennis- en sparringpartner voor het voortgezet onderwijs op het gebied van de onderwijsarbeidsmarkt en veilig en vitaal werken. Voor meer informatie over inspirerende praktijkvoorbeelden uit de regio Limburg check deze link. En via deze link vind je meer praktijkverhalen van andere scholen hoe die omgaan met krapte op de arbeidsmarkt.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal: