VO

Tjipcast short: Aan de slag met het vmbo profielwerkstuk

We trappen het nieuwe schooljaar af met een zeer toepasbare podcast voor docenten en leerlingen van het vmbo! We gaan het hebben over het profielwerkstuk. Voor leerlingen en soms ook docenten kan dit best een uitdaging zijn. Welke onderwerpen zijn geschikt? Welke structuur bied je leerlingen, hoe geef je feedback aan en hoe werk je met bronnen? Deze podcast geeft docenten en begeleiders praktische handvatten te geven voor de begeleiding, van start tot finish. Maar de podcast is ook voor leerlingen erg handig, want na het luisteren kun je direct aan de slag en weet je waar het profielwerkstuk aan dient te voldoen.

Ik ga in gesprek met Perla Jap Sam, docent Engels en coach op het vmbo van het Lucent College in Hilversum. Ook coördineert ze het profielwerkstuk voor eindexamenleerlingen. En te gast is Amira Achbari. Ze maakte vorig schooljaar jaar haar profielwerkstuk over discriminatie. De volgende onderwerpen komen aanbod in deze Tjipcast short:

  • Waar moet een VMBO profielwerstuk aan voldoen?
  • Hoe kies je een goed onderwerp?
  • Hoe maak je een geraamte / structuur ?
  • Hoe ga je om met feedback en tussentijdse terugkoppeling?
  • Hoe werk je toe naar het uiteindelijke eindproduct en de presentatie?
  • En tot slot bespreken we tips en tricks uit de praktijk!

Deze aflevering maak ik in samenwerking met Beeld en Geluid onderwijs en School TV!  Wist je dat beeld en geluid één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media beheert? Denk aan radio- en televisieprogramma’s, videogames, prentjes, gifjes, websites en nog veel meer! Neem eens een kijkje op www.beeldengeluid.nl/onderwijs. Je kunt als docent een gratis account krijgen via je school!

Hoe is het om te leven met een zorgintensief kind dat naar school gaat?

Vandaag ben ik te gast bij Voortgezet Speciaal Onderwijs school de Hoge Brug in Rotterdam. Een school voor zml-onderwijs (zeer moeilijk lerende leerlingen) waar ongeveer 150 leerlingen naartoe gaan. Deze aflevering maak ik in samenwerking met de gemeente Rotterdam. We maken een speciale aflevering over de samenwerking tussen ouders en school als het gaat om kinderen en jongeren met een beperking. Wat is er nodig om dit te organiseren? En hoe blijf je bewust elkaars perspectief zien en erkennen? Check voor meer informatie over het samenwerkingsverband koers voortgezet onderwijs regio Rotterdam Koersvo.nl of ga naar: onderwijs010.nl

In deze podcast ga ik in gesprek met:

  • Annemarie Rodenburg, beleidsmedewerker bij koersvo en als moeder ervaringsdeskundige met een zorgintensieve zoon van 23
  • Karin Catsman, ondersteuningscoordinator bij de Hoge brug in Rotterdam, al 44 jaar werkzaam in het onderwijs.

En let op! Matzer theaterproducties speelt begin 2024 vijf keer de voorstelling BROOS! Een ontroerende theaterproductie over hoe je jezelf kunt kwijtraken in de zorg om een ander. Je kunt hier kaartjes bestellen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Van individueel naar inclusief onderwijs. Met Bert Wienen

Onderwijs en zorg raakt steeds meer met elkaar verweven in het primair- en voortgezet onderwijs. Steeds meer kinderen krijgen met jeugdzorg te maken of andere gemeentelijke instanties. Er is een grote nadruk op het individuele welbevinden van kinderen op school. En jongeren krijgen al een snel een label opgeplakt als dit welbevinden en presteren in het gedrang komt. Gek genoeg laten studies zien dat kinderen de laatste jaren angstiger zijn en ook meer kampen met psychische problemen.

Het uitgangspunt nu is bijna altijd: ‘Wat heeft het kind nodig? Welke expertise kunnen we inschakelen? Hoe gaan we andere partijen positioneren?’ Met als gevolg dat er allerlei ‘experts’ de school binnenkomen met (goedbedoelde) ideeën, oplossingen en methodieken om kinderen te helpen. De vraag is of deze methodiek en zienswijze eigenlijk wel zo’n goed idee is. Is de slinger niet te ver doorgeslagen naar het individuele kind?

Kan het anders, slimmer en effectiever? En wat zouden kansrijke ‘sleutels’ zijn om dit te realiseren? Mijn gast Bert Wienen houdt een pleidooi om terug te keren naar de basis van ‘goed onderwijs’ en het belang van de leerkracht (of docent) centraal te stellen. We verkennen hoe zou dit eruit kan zien en welke stappen dan nodig zijn. Bert Wienen is auteur van het boek ‘Van individueel naar inclusief onderwijs, pleidooi voor minder labelen en meer aandacht voor de kracht van onderwijs‘.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat doen auctoraten in het voortgezet onderwijs?

Auctoraten passen in het rijtje naast de practoraten (mbo) en lectoraten (hbo). Een auctoraat is een vindplaats voor onderzoek en ontwikkeling in de school. Met onderzoek van, voor en door het voortgezet onderwijs geeft het een impuls aan de kwaliteit van onderwijs en is het een reflectie plek midden in de onderwijspraktijk. Auctoraten zijn een relatief nieuw fenomeen in Nederland. Mooie aanleiding om samen met stichting auctoraten een speciale podcast over auctoraten in het voortgezet onderwijs te maken.

Ik ga in gesprek met Mathilde Tempelman-Lam en Alex van den Berg. Mathilde is lid van het kwartiermakersbestuur Stichting Auctoraat in het VO, promovendus aan de Universiteit Utrecht en Alex is auctor hoge verwachtingen bij het openbaar onderwijs Groningen, lerarenopleider scheikunde en docent scheikunde. We gaan in op de onstaansgeschiedenis van auctoraten, bespreken diverse praktijkvoorbeelden en gaan in de op relatie met onderwijskwaliteit en de aantrekkelijkheid van het beroep docent. Voor meer informatie check www.auctoraat.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het voor een cijfer? Hoe jongeren meer kunnen leren met minder stress

Jongeren ervaren steeds meer prestatiedruk en stress op school. Volgens Johannes Visser is dat niet zo gek: scholen zijn cijferfabrieken geworden waar het intussen meer om de prestatie draait dan om het leren. In zijn boek Is het voor een cijfer? laat Johannes zien wat alsmaar toenemende prestatiedruk voor effecten heeft op leerlingen (en docenten). Ook verkennen we kansrijke manieren om deze neerwaartse spiraal te doorbreken en de motivatie en het welzijn van leerlingen centraal te stellen op school.

Johannes was eerder docent Nederlands en schrijft al enkele jaren voor De Correspondent. Hij won tweemaal de Nationale Prijs voor onderwijsjournalistiek. In 2015 over het thema excelleren in het (voortgezet) onderwijs en in 2022 over een serie artikelen over kansenongelijkheid binnen het onderwijs. 

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Help! Hoe start ik met digitale didactiek?

In deze aflevering praat ik met docenten Denise Brilman, Pallas Linssen-van der Doorn en Sylke de Greef over hoe je op een goede manier kunt starten met digitale didactiek. Deze (jonge!) docenten hebben een arsenaal aan tips, trucs en werkvormen paraat om zelfs de grootste digi-hater om te toveren tot digi-lover. Aan de hand van voorbeeldlessen, praktijktips en diverse tools hebben we een buitengewoon kennisproductief gesprek!

Dit is een speciale podcast aflevering, het is vandaag 5 oktober 2023 en ik ben vandaag de hele dag te gast bij Museum Beeld en Geluid in Hilversum. Beeld en geluid beheert één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media. En voor iedere leerkracht en docent kan je er gratis gebruik van maken! Eerder dit jaar maakte ik al een korte serie over hoe je media en digitalisering in je klas kunt gebruiken. Meer weten? Check deze link!

Meer over mijn gasten:

  • Denise Brilman is educatief technoloog, docent bij het ROC van Twente bij het Edulab en bekend als winnaar van een eerdere editie van de Media & Onderwijsprijs van Beeld en Geluid met de minecraf menselijk lichaam escaperoom. Als educatief technoloog verzorgt ze ook lessen make-overs. Om het leuker, efficienter en makkelijker te maken.
  • Pallas Linssen – van der Doorn, docent Beeldende Vorming aan De Nassau in Breda, een scholengemeenschap voor mavo, havo en vwo. Én ze is een van de winnaars van de Media en Onderwijs Prijs 2021 van Beeld & Geluid op school.
  • Sylke de Greef, 28 jaar, afdelingsleider en docent geschiedenis op het Roelof van Echten College in Hoogeveen, woont in Zwolle. Zet graag digitale middelen in om het leren te verrijken. Begeleidt ook startende docenten. 
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom is ons ethiek onderwijs in crisis? (En hoe komen we daaruit?)

Ethische vorming van kinderen en studenten is van belang voor een goed functionerende democratische samenleving. Nederland doet het echter alles behalve ‘goed’ op dit gebied. Jongeren komen ethiek en filosofie maar zeer beperkt tegen in hun schoolloopbaan. De kennis is opgeknipt in verschillende vakken. Denk aan filosofie (alleen voor havo + vwo), levensbeschouwing en in zekere zin burgerschap. Nederland doet het niet goed op het gebied van ethische vorming en filosofische kennis van scholieren aldus hoogleraar Natascha Kienstra. Deze ‘crisis’ wordt met name zichtbaar wanneer we Nederland vergelijken met andere Europese landen. Natascha sprak op 2 juni 2023 haar oratie uit over dit vraagstuk en onderzoeksthema.

We komen alleen uit deze diepe dip als we durven te kiezen voor een geïntegreerde aanpak met aandacht voor kennisoverdracht, vaardigheden en niet te vergeten: tijd om te oefenen. We bespreken in deze podcast wat ethisch handelen precies is, waarom het belangrijk is en hoe je het leerlingen en studenten kunt aanleren. We gaan dieper in op de verschillende oorzaken van deze crisis in ethische vorming en zoeken naar lichtpuntjes en hoopvolle praktijken.

Enkele favoriete filosofen van Natascha Kienstra die voorbijkomen in de podcast en je iets kunnen leren over ethisch denken:

  • Begin bij Aristoteles om uit te komen bij de verbinding tussen theorie en praktijk
  • Daniel Strauss, showing solidarity, over meedenken met anders denkenden
  • Martha Nussbaum over filosofie en de verbinding met de gemeenschap
  • Charles Taylor die ons wees op het belang van afstemming in de morele horizon en waarom we voorbij ons individu moeten leren kijken

Hoe maakt de Monnikskap werk van inclusief onderwijs?

In deze aflevering zit ik niet in de studio, maar ben ik naar Nijmegen afgereisd. Ik bezoek middelbare school De Monnikskap in Nijmegen. De Monnikskap van het Dominicus College Nijmegen verzorgt inclusief onderwijs biedt havo, vwo en gymnasium voor leerlingen met een beperking. Dit is (voor zover ik weet) de enige plek in Nederland waar leerlingen met een chronische ziekte en/of fysieke beperking regulier havo/vwo onderwijs kunnen volgen. Ik ga hierover in gesprek met Jeroen Pouwels, docent Nederlands, Marijke Welten, projectleider onderwijsvernieuwing en docent Nederlands, Luuk Teunissen, onderwijsassistent. En Casper de Gans en Joris Berkers, eindexamen leerlingen van 5 havo.

Hoe ziet de weg naar goed kwalitatief onderwijs eruit?

Goede gewoontes zijn de sleutel een leven lang gemotiveerd en gezond leren. Volgens mijn gasten gaat professionalisering en vitaliteit hand in hand, vooral in het onderwijs. Met een flink dosis wetenschappelijke kennis over leren, gezondheid, veranderen en samenwerken helpt Neuro Habits scholen bij vraagstukken rondom verandering, leren, didactiek en kwaliteitsverbetering. Hun aanpak is onconventioneel, zowel in termen van methodiek als experts die ze inschakelen. In deze podcast praten we uitgebreid over hun aanpak en samenwerking met scholen. Ook bespreken we het boek 33 tips voor vo-didactiek waar David co-auteur van is. Check zeker ook de website Vernieuwenderwijs.nl voor meer tips en inspiratie!

Wat meer info over mijn gasten:

Hannelore Hemeltjen: al meer dan 25 jaar docent aardrijkskunde en trainer in het onderwijs. Ervaring in het middenmanagement van een VO-school als onderwijskundig leider. Richt zich nu, naast het lesgeven in het VO bij Neuro Habits op het begeleiden en trainen van docenten en teams, die hun onderwijs willen versterken.

Jay Borger is afgestudeerd als psychobioloog en houdt zicht bezig met de vraag hoe je wetenschappelijke kennis kunt gebruiken om je gezondheid en fitness te vergroten. Bij Neuro Habits verzorgt hij de vitaliteitsmetingen en draagt hij zijn vitaliteitskennis over aan docenten en leerlingen in trainingen en coaching.

David Maij. Gepromoveerd gedragspsycholoog en gespecialiseerd in verandering op onderwijsinstellingen. Hij is oprichter van Neuro Habits en begeleidt onderwijsinstellingen om de onderwijskwaliteit te vergroten door docenten goede gewoontes aan te leren.

Mediawijsheid in het klaslokaal. Met Denise Brilman

In deze podcast praat ik met Denise Brilman over mediawijsheid in het klaslokaal. Denise noemt zichzelf educatief technoloog en is bekend als winnaar van een eerdere editie van de Media & Onderwijsprijs van Beeld en Geluid, met de Minecraft Menselijk lichaam escaperoom. We gaan het hebben over digitaal burgerschap. Wat het is, waarom het belangrijk is om mee aan de slag te gaan en hoe je dat praktisch kunt doen in de klas. 

Check zeker ook de bronnen en linkjes die voorbijkwamen in ons gesprek:

Deze podcast serie maak ik in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs en LessonUp. Beeld en geluid beheert één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media en is natuurlijk bekend van het prachtige museum in Hilversum. In de aanloop naar de uitreiking van de media en onderwijsprijs 2023 hebben we meer van dit soort Tjipcastshorts gemaakt. Deze vind je op de website van Beeld & Geluid.  Daar vind je ook het inschrijfformulier als je mee wilt doen. Ben jij de volgende winnaar? Doe mee!