Leiderschap en Verandermanagement

Situationeel leiderschap – Sturen – Loslaten – Visie – Verwaarloosde organisatie – Gedragsverandering – Aanspreken – Waarderend veranderen – Ken uzelf – Groei – Reflectie – Feedback – Programmamanagement – Processen – Emotie – Boze bazen – Vrijheid – Verbondenheid – Vakmanschap

Goed werkgeverschap: Hoe pak je dat aan als organisatie? Tjipcast is op bezoek bij de gemeente Peel en Maas

3 november 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:39:25

Vandaag zijn Ivar en ik afgereisd naar de gemeente Peel en Maas. Een plattelandsgemeente in Noord-Limburg. Het bestaat uit 11 kernen en er wonen ruim 43.000 inwoners. We zijn te gast in het prachtige gemeentehuis waar we een bijzondere podcast gaan opnemen over goed werkgeverschap. Deze podcast breng ik uit in samenwerking met Voion. Voion is kennis- en sparringpartner voor het voortgezet onderwijs op het gebied van de onderwijsarbeidsmarkt en veilig en vitaal werken. We gaan het in deze podcast hebben over aantrekkelijk werkgeverschap. En dan zijn we hier op het goede adres. Want de gemeente Peel en Maas is voor de tweede keer op rij verkozen tot beste werkgever. In het Engels: ze kregen de world class working award uitgereikt in de branche gemeentes met minder dan 50.000 inwoners.

Dit onderzoek wordt jaarlijks uitgevoerd door Effectory. Onderwerpen waar Peel en Maas in excelleert: een positieve organisatiecultuur, veel ruimte voor autonomie en vakmanschap. Maar ook rolduidelijkheid, voldoende kaders (maar niet teveel) en een sterke verbinding met hun burgers. 

De vraag is nu: Hoe zijn ze hier zo goed in geworden? Hoe pak je dat aan als organisatie? En wat kunnen scholen leren van deze aanpak? Hoe draagt deze aanpak bij aan een goed functionerende arbeidsorganisatie met een professioneel, veilig en gezond werkklimaat?  Ik praat hierover met Kirsten Werps, adjunct-directeur bij de gemeente Peel en Maas, Jacqueline Stienen, adviseur maatschappelijke ontwikkeling & bestuurslid ondernemingsraad en Patrick Starren, beleidsmedewerker P&O bij de gemeente Peel en Maas.

Deze podcast breng ik uit in samenwerking met Voion. Voion is kennis- en sparringpartner voor het voortgezet onderwijs op het gebied van de onderwijsarbeidsmarkt en veilig en vitaal werken. We gaan het in deze podcast hebben over aantrekkelijk werkgeverschap. Check via deze link de factsheet die VOION maakte over deze bijzondere gemeente.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Hoe kan je conflicten inzetten om organisatieverandering te veroorzaken? Tjipcast 147 met Shirine Moerkerken

31 oktober 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 49:34

In deze podcast ga ik in gesprek met Shirine Moerkerken. We praten over conflicten in organisaties en samenwerkingsverbanden. In haar nieuwe boek ‘conflicteren‘ (of: conflict eren) betoogt ze dat we in organisaties deze spanning juist dienen op te zoeken en niet moeten vermijden. Op deze plek zit veel onbenut potentieel om beter met elkaar samen te werken, te leren van elkaar en daarmee als organisatie te veranderen. Nou klinkt dat natuurlijk heel mooi, maar hoe doe je dat dan? En wat nou als je conflicten juist liever vermijdt? Hoe zet je disfunctioneel conflict om in functioneel conflict?

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

High performance onderwijs, wat is dat eigenlijk? Tjipcast 146 met Marcel Huijgens en Max van den Berg

24 oktober 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:57:59

In deze podcast staat Openbare basisschool de Fonkel centraal in Tilburg. Ik ga over het functioneren van deze school in gesprek met onderwijsdirecteur Marcel Huijgens en leerkracht Max van den Berg. Sinds enkele jaren werken ze vanuit het gedachtegoed van High Performance Onderwijs. Het doel van het team is helder: gelijke kansen voor iedere leerling. De school heeft een enorme sprong gemaakt in de afgelopen jaren. Ondanks de onderwijsuitdagingen in de wijk waar de school staat. Denk dan bijvoorbeeld aan taalachterstand. Marcel en Max vertellen over hun aanpak, visie en methodiek. Ze koppelen het high performance gedachtegoed aan de kwaliteitsaanpak van Enigma. Hiermee weten ze een beweging in te zetten met hun team die leidt tot bijzondere resultaten.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

In het gesprek worden een aantal bronnen genoemd en de visualisatiekaart komt enkele malen ter sprake. De kaart en de bronnen kan je hieronder raadplegen. Deze tekeningen zijn gemaakt door Paul van Hees. Check voor meer informatie over zijn werk: www.paulvanhees.nl

Andere bronnen die genoemd werden in het gesprek:

Wat is narcisme? En wat doet het met mensen? Tjipcast 145 met Eddie Brummelman

18 oktober 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:42:25

In de studio is wetenschapper Eddie Brummelman. Hij schreef het boek ‘Bewonder mij, overleven in een narcistische wereld‘. In ons gesprek bakenen we het begrip narcisme af: Wat is het eigenlijk? Is het een persoonlijkheidskenmerk en waar komt de diepe overschatting bij narcisten vandaan? Narcisten zijn verwikkeld in een constante zoektocht naar bewondering, en wanneer ze deze bewondering mislopen, voelen ze zich gekrenkt en zinnen ze op wraak aldus Brummelman. Je kunt dus ook heel veel last hebben van een narcist. In je werk, maar ook in je relatie! In deze podcast bespreken we het tijdsbeeld waarin we leven. Zou het zo kunnen zijn dat we vandaag meer narcisten ‘opvoeden’ met alle aandacht voor persoonlijke groei, uniek zijn en ongebreidelde aandacht? Luister nu!

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Leidinggeven aan zelforganisatie: Hoe doe je dat? Tjipcast 144 met Cris Zomerdijk

3 oktober 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 45:52

In Tjipcast 144 spreek ik uitgebreid met Cris Zomerdijk over zelforganisatie, leiderschap en organisatieverandering. Een vakgebied waar Cris veel van af weet. Ik studeerde met Cris bedrijfswetenschappen aan de vrije Universiteit en we volgen elkaars werk sindsdien. Hij is partner van Holland Consulting Group en gespecialiseerd in het versterken van klantgerichtheid, ondernemerschap en innovatie bij dienstverlenende organisaties. Daarnaast is hij actief als gastdocent bij de Baak en Nyenrode Business Universiteit en naast lezingen over deze thema’s is hij auteur. De aanleiding van de podcast is een blog reeks die hij schreef voor managementsite over zelforganisatie. En dit gaat dus over het werk ‘anders organiseren’. Meer verantwoordelijkheid daar waar het hoort, minder controle, meer autonomie en zelfs plezier! Maar ja: hoe pak je dat aan? En waar loop je tegenaan? Vandaar dat de centrale vraag in deze podcast is: zelforganisatie, hoe doe je dat?

Check zeker ook de blogs die Cris eerder schreef op managementsite (je krijgt toegang met een gratis account op de website):

Zelforganisatie: hoe dan?

Zelforganisatie hoe dan? Deel II

Leidinggeven aan zelforganisatie

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Is het tijd dat de pabo-opleidingen in Nederland kritisch in de spiegel kijken? Tjipcast 143 met Anna Bosman

24 september 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 00:47:03

In Tjipcast 143 ontmoet ik prof. dr. Anna Bosman. Hoogleraar dynamiek van leren en ontwikkeling aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Directeur van het onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde en lid van het team red het onderwijs. Het onderwijs in Nederland ligt onder een vergrootglas. Met name in het basisonderwijs (PO) spelen er urgente vragen rondom de onderwijskwaliteit en de dalende resultaten op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Met daarbovenop een oplopend tekort aan geschoolde leraren. Volgens Anna Bosman is het daarom extra belangrijk ons te richten op de kerntaken op school. En dat kan alleen maar met leraren die optimaal worden voorbereid om in de klas les te geven. Als expert, niet als coach. Met veel aandacht voor klassikale instructie en begeleiding in de praktijk.

Helaas slagen pabo-opleidingen hier in Nederland onvoldoende in. Hoe komt dat? In deze podcast verkennen we welke rol de pabo-opleidingen hebben in de huidige onderwijsproblematiek. Zijn deze opleidingsinstituten voor basisschoolleraren bijvoorbeeld wel expliciet genoeg over wat het doel van onderwijs dient te zijn? Waarom besteden ze relatief weinig aandacht aan het overdragen van wetenschappelijk onderbouwde lesmethoden? En welk motief hebben deze opleidingen om zich bijvoorbeeld te verbinden aan 21ste-eeuwse vaardigheden in de klas? Iets dat wetenschappelijk gezien sterk ter discussie staat en waarvan je kunt afvragen of het zinvol is om tijd aan besteden tot en met groep 8. Luister nu naar een belangrijk gesprek over onderwijs in Nederland en wat er nodig is om de problemen anno nu aan te pakken.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Is het nog wel leuk om leidinggevende in het onderwijs te zijn? Tjipcast 129 met Jeroen Goes

13 juni 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 43:05

Onderwijsmanagement en de besturing van scholen ligt al best wat jaren onder een vergrootglas. Zo zou het bureaucreatie veroorzaken, teveel geld kosten en de aandacht afleiden van onderwijskwaliteit, vakmanschap en bijvoorbeeld de autonomie van onderwijsteams. Het past in een tijdsbeeld waarin er in toenemende mate een kritische grondhouding is richting managers. Zo zijn er ook experts die vinden dat managers meer kwaad dan goed doen. En dus: hoe minder hoe beter. Ik ben nieuwsgierig hoe het is om binnen deze ’trend’ leiding te geven in het onderwijs. Met al die kritiek op onderwijsmanagement is het daarmee (misschien ongemerkt) best een spannend beroep geworden. Helemaal gelet op de corona pandemie en de extra onderwijsgelden in de vorm van het Nationaal Programma Onderwijs. Hoe dienen scholen dit te besteden? Hoe geef je hier als manager richting en vorm aan? Wanneer doe je het goed en wanneer ‘niet’? En plat gesteld: Is het nog wel leuk om manager te zijn?

Over dit soort vragen ga ik in gesprek met Jeroen Goes. Hij werkt 25 jaar in het onderwijs waarvan 21 jaar als leidinggevende. De laatste drie jaar is hij de voorzitter van stichting Fluvium openbaar onderwijs in de Betuwe. Een stichting met twintig dorpsscholen. Naast bovenstaande thema’s bespreken we diverse vragen van luisteraars die binnenkwamen via twitter.

Kan iedereen een ondernemer zijn? Tjipcast 124 met Pieterjan van Wijngaarden

24 mei 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling

In deze podcast praat ik met Pieterjan van Wijngaarden over ondernemerschap. We kijken verder dan het oprichten van een B.V. of beginnen met een start-up. Met ondernemen heeft Pieterjan het over een ‘way of life’: een manier van werken, professionaliseren en breder gezien leven. Volgens hem is dan ook iedereen een ondernemer. We verkennen verschillende thema’s die aan ondernemerschap zijn verbonden zoals focus aanbrengen (wat wil ik?), maatschappelijke impact maken (waar wil ik aan bijdragen?), creëren (wat kan ik samen met anderen maken?) en in actie komen (hoe bouw ik aan een beweging?).

Pieterjan van Wijngaarden is een ondernemer in hart en nieren. Zo is hij mede-initiatiefnemer van de co-working space Bloemenheuvel waar ik de Tjipcast opneem. Hij is kerndocent binnen de FCE stichting opleidingskunde, auteur van het boek ondernemen als way of life en partner bij het onderzoeks- en adviesbureau Kessels & Smit The Learning Company. Check zeker ook zijn mooie boek over ondernemerschap: Ondernemen als way of life.

Napraten over examineren in coronatijd. Tjipcast 123 te gast bij het ROC da Vinci college en de duurzaamheidsfabriek

20 mei 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:18:21

In deze podcast van 20 minuten blik ik met Floor, Ellen en Peter terug op de gesprekken die we voerden met docenten, studenten, werkveld en onderwijsmanagers bij het ROC da Vinci college. De vraag die centraal staat is hoe je kwalitatief en betekenisvol kunt examineren in coronatijd. In de duurzaamheidsfabriek weten ze dit succesvol vorm te geven. Ondanks de vele uitdagingen. Hoe hebben ze dit aangepakt? Wat viel op? Wat werkte goed en wat kunnen andere beroepsopleidingen leren van deze werkwijze?

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis Onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis Onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Examineren in coronatijd, hoe doe je dat? Tjipcast 122 te gast bij het roc da Vinci college

14 mei 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 00:47:30

Het ROC da Vinci College heeft in de periode van Corona een enorme innovatieversnelling doorlopen wat betreft examineren. Het examineren en stagelopen was vanwege de corona richtlijnen niet meer mogelijk en die urgentie heeft ervoor gezorgd dat ze hun eigen schoolomgeving hebben omgebouwd hebben tot realistische werk-leeromgeving. In de duurzaamheidsfabriek in Dordrecht is het nu mogelijk om meerdere vakgebieden (opleidingen) te examineren in nauwe afstemming met het werkveld. De intentie is nu om deze beweging verder uit te bouwen en om die rede is het buitengewoon interessant hier nader onderzoek naar te doen.

Vragen die we hierbij hebben zijn onder andere:

Hoe borg je de betrouwbaarheid en validiteit van zo’n nieuwe vorm van examineren?

Hoe ervaren studenten deze nieuwe vorm van examineren?

Wat vraagt het van de docenten en begeleiders? En hoe kan je deze beweging breder op gang krijgen in en rondom een school? Uiteindelijk kan zo’n ‘nieuwe’ beweging ook het onderwijs zelf veranderen (de weg ernaar toe) en welke effecten zou dit kunnen hebben?

Kortom: genoeg animo voor een praktijkonderzoek en podcast gesprek op locatie! De volgende onderwerpen worden besproken: Inzicht in het examineren in de duurzaamheidsfabriek. We willen leren van successen en zicht krijgen op het examen proces van begin tot einde. Ook zoeken we naar de definitie, aanleiding vanuit de praktijk, taal en begrippen (wat is het wel, wat ook niet). Wat zijn de dilemma’s en uitdagingen in de praktijk? Waar liepen collega’s van da Vinci College tegenaan? Denk aan spanningen tussen docenten, bedrijfsleven, examencommissie, de fabriek zelf, etc.). Maar ook in termen van aansturing (Hoe begin je eigenlijk en hoe zet je dat dan voort?). Weg vooruit: We kijken waarderend naar de successen die er zijn behaald, beantwoorden en verkennen de weg vooruit. We identificeren adviezen voor andere scholen, bespreken de actuele uitdagingen.

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal: