Episode Archives

Van individueel naar inclusief onderwijs. Met Bert Wienen

Onderwijs en zorg raakt steeds meer met elkaar verweven in het primair- en voortgezet onderwijs. Steeds meer kinderen krijgen met jeugdzorg te maken of andere gemeentelijke instanties. Er is een grote nadruk op het individuele welbevinden van kinderen op school. En jongeren krijgen al een snel een label opgeplakt als dit welbevinden en presteren in het gedrang komt. Gek genoeg laten studies zien dat kinderen de laatste jaren angstiger zijn en ook meer kampen met psychische problemen.

Het uitgangspunt nu is bijna altijd: ‘Wat heeft het kind nodig? Welke expertise kunnen we inschakelen? Hoe gaan we andere partijen positioneren?’ Met als gevolg dat er allerlei ‘experts’ de school binnenkomen met (goedbedoelde) ideeën, oplossingen en methodieken om kinderen te helpen. De vraag is of deze methodiek en zienswijze eigenlijk wel zo’n goed idee is. Is de slinger niet te ver doorgeslagen naar het individuele kind?

Kan het anders, slimmer en effectiever? En wat zouden kansrijke ‘sleutels’ zijn om dit te realiseren? Mijn gast Bert Wienen houdt een pleidooi om terug te keren naar de basis van ‘goed onderwijs’ en het belang van de leerkracht (of docent) centraal te stellen. We verkennen hoe zou dit eruit kan zien en welke stappen dan nodig zijn. Bert Wienen is auteur van het boek ‘Van individueel naar inclusief onderwijs, pleidooi voor minder labelen en meer aandacht voor de kracht van onderwijs‘.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je als basisschool handen en voeten aan onderwijs voor hoogbegaafde kinderen?

In deze podcast staat het thema hoogbegaafdheid in het primair onderwijs centraal. Ik praat hierover met Mariëtte Haver en Linda Stinissen. Allebei specialist hoogbegaafdheid en verbonden aan SKOVV. Mariëtte Haver is leerkracht groep 6 op de St. Alexanderschool in Bennekom en leerkracht bij de bovenschoolse plusgroep. Linda Stinissen is ook leerkracht bij de bovenschoolse plusgroep. We bespreken verschillende vragen: Wanneer spreken we over hoogbegaafdheid? Hoe geef je op een doordachte en praktische manier vorm aan onderwijs voor leerlingen die (zeer) snel en makkelijk leren? Hoe is het onderwijsprogramma binnen SKOVV vormgegeven en op wat voor manier wordt er dagelijks samengewerkt? Waarom organiseert SKOVV hun hoogbegaafdheidsonderwijs op deze manier? De samenwerking met ouders komt ook ter sprake.

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen gemotiveerd teksten schrijven?

Het gaat niet goed met het schrijfonderwijs in Nederland. Dit is een zorgelijke ontwikkeling omdat leren schrijven op een heel wezenlijke manier samenhangt met tal van fundamentele lesactiviteiten zoals leren lezen (en begrijpen wat je leest), kennis opdoen over de wereld en ‘leren leren’ zoals een correcte samenvatting kunnen maken. Leerlingen goed een tekst laten schrijven is veel meer dan een verhaal opschrijven met interpuncties en gebruik van hoofdletters. Er zijn diverse genres waar leerkrachten hun leerlingen mee in aanraking kunnen laten komen. Denk aan een vertelling of procedure (stapsgewijze instructie). Elke genre kent een specifieke opbouw, voorbereiding en vraagt gerichte oefening. De ervaring leert dat dit schrijven (en lezen!) voor leerlingen erg de moeite waard maakt!

In deze podcast praat ik over het gebruik van genres met Suzanne van Norden en Femke Cools. Aan de hand van diverse voorbeelden uit de dagelijkse schoolpraktijk bespreken wat genres precies zijn, hoe je ermee aan de slag kan gaan en welke kennis leerkrachten nodig hebben. Ook laten we zien hoe werken met genres leidt tot leergierige leerlingen.

Over mijn gasten:

  • Suzanne van Norden is auteur van diverse boeken over schrijf- en taalonderwijs in het basisonderwijs en begeleidt scholen die hun schrijfonderwijs willen verbeteren.
  • Femke Cools is als bovenschools TaalPlusKlas-coördinator betrokken bij 8 Tielse VVE-scholen van 3 besturen. Ze traint teams op het gebied van taal en lezen en houdt zich momenteel veel bezig met de kwaliteitsverbetering van het schrijfonderwijs.

De boeken van Suzanne zijn absoluut aanraders. Check ze hieronder!

Iedereen kan leren schrijven, schrijfplezier en schrijfvaardigheid in het basisonderwijs

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Hieronder vind je enkele foto’s van het werk van leerkrachten en leerlingen die in de podcast voorbijkwamen:

“Als je goed wilt nadenken over iets, dan moet je eens proberen om het op te schrijven”
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: januari 2024

2024 is begonnen! En de (voor sommige toch wel sombere) maand januari zit erop. De zon schijnt en het voorjaar lonkt! We zetten het onderwijsnieuws op een rij en bespreken de belangrijkste 10 onderwerpen. In willekeurige volgorde: Rekenfout van de minister, nog 2 miljard NPO gelden niet besteed! Drempels weg naar het beroepsonderwijs. Wie is de mol en AI? Zingen in de klas voor taalontwikkeling. Lerarentekort op de formatietafel? Maak de lerarenopleiding gratis. Cocaine op het Franstalige ministerie van onderwijs. Collegereeks over holocaust en antisemitisme geschopt aan de Hogeschool Utrecht. Geen ov-studentenkaart voor de praktijkschoolleerlingen en stress in de aanloop naar de week van lentekriebels?

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Wat doen auctoraten in het voortgezet onderwijs?

Auctoraten passen in het rijtje naast de practoraten (mbo) en lectoraten (hbo). Een auctoraat is een vindplaats voor onderzoek en ontwikkeling in de school. Met onderzoek van, voor en door het voortgezet onderwijs geeft het een impuls aan de kwaliteit van onderwijs en is het een reflectie plek midden in de onderwijspraktijk. Auctoraten zijn een relatief nieuw fenomeen in Nederland. Mooie aanleiding om samen met stichting auctoraten een speciale podcast over auctoraten in het voortgezet onderwijs te maken.

Ik ga in gesprek met Mathilde Tempelman-Lam en Alex van den Berg. Mathilde is lid van het kwartiermakersbestuur Stichting Auctoraat in het VO, promovendus aan de Universiteit Utrecht en Alex is auctor hoge verwachtingen bij het openbaar onderwijs Groningen, lerarenopleider scheikunde en docent scheikunde. We gaan in op de onstaansgeschiedenis van auctoraten, bespreken diverse praktijkvoorbeelden en gaan in de op relatie met onderwijskwaliteit en de aantrekkelijkheid van het beroep docent. Voor meer informatie check www.auctoraat.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe kan je anders kijken naar gedragsproblemen in de klas?

In deze podcast praat ik met Anton Horeweg. Hij is gedragsspecialist en heeft meer dan 35 jaar ervaring als leraar in het basisonderwijs. Hij is auteur van diverse onderwijsboeken en is een veelgevraagd spreker op scholen en congressen. We praten in deze podcast over gedragsproblemen in de klas. Wanneer spreken we van gedragsproblemen? Hoe ligt de relatie met traumatische gebeurtenissen bij kinderen? En wat vraagt dit van leerkrachten en professionals?

Anton schreef een aantal belangrijke boeken over gedragsproblemen en trauma verwerking bij kinderen. Hieronder is een selectie te vinden:

Handboek gedrag op school

De trauma sensitieve school

Een leerling die stil is

Dit is een verschrikkelijk boek

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat doet sociale media met het zelfbeeld van jongeren?

Influencers hebben een steeds grotere invloed op het zelfbeeld van jongeren. Fitness influencers promoten bijvoorbeeld een specifiek lichaamsbeeld en bijbehorend schoonheidsideaal bij jongeren. Dit leidt er zelfs toe dat jongeren naar een plastisch chirurg stappen voor filters, botox of zelfs een operatie. Door sociale media is deze invloed zeer groot geworden. En gek genoeg wordt hier nog maar weinig onderzoek naar gedaan. Ik ga over de tussen sociale media en zelfbeeld in gesprek met Lauren Walet. Lauren studeert filmwetenschappen aan de Universiteit Leiden. En ze loopt momenteel stage bij museum Beeld en Geluid. Ze is daarnaast producent en regisseur van korte films.

Op 15 januari is haar POD over lichaamsbeeld en sociale media live gegaan in het mediamuseum Beeld en Geluid. Hiervoor heeft Lauren onderzoek gedaan naar de wisselwerking tussen sociale media en het zelfbeeld van jongeren, met dus een focus op het lichaamsbeeld. Ook met betrekking tot influencers. Hoe gaan onzekere jongeren met sociale media om? Welk effect heeft het bewerken van je eigen lichaam op je zelfbeeld en hoe voelen jongeren zich nadat ze hun uiterlijk digitaal aanpassen via een app of website? Over dit soort vragen (en meer) gaat deze podcast!

Deze podcast serie maak in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs. Check de speakernotes van deze podcast voor meer informatie of ga nu meteen naar www.beeldengeluid.nl/onderwijs. Wist je dat Beeld & Geluid en geluid één van de grootste media-archieven ter wereld beheert? Denk aan radio- en televisieprogramma’s, maar ook foto’s en webvideo’s. In de collectie van het het onderwijs kan iedereen uit het onderwijs gratis gebruik maken van dit archief. 

Sociale Media & Zelfbeeld van jongeren? Hieronder een paar van de populairste fragmenten kant & klaar voor in je les: 

Fragment uit: Mooier wordt het niet – BNNVARA – 2019

Fragment uit: Hoedan – EO – 2023

Lesvideo Zelfbeeld

Check hieronder ook wat foto’s van de POD en bekijk eens dit filmpje over het Kylie Jenner pakket.

10 tips voor goed handschrift onderwijs

Vorig jaar maakten ik met Gerda Broekstra een podcast (aflevering 249) over het belang van goed leren schrijven op de basisschool. Daarop kwamen zoveel reacties dat we snel besloten om een vervolg te maken! In deze aflevering bespreken we tien praktische tips die direct toepasbaar zijn in de klas om leerlingen beter te laten schrijven.

Check hieronder de linkjes naar de bronnen, hulpmiddelen en didactische ondersteuning die we voorbijkwamen in het gesprek:

Schneider Base Senso Lichtjespen

Observatiebladen

Steeds Beter Schrijven

Scholing en cursussen

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Meer kracht voor meer kids!

Wist je dat er in Nederland gemiddeld per klas 2 à 3 kinderen opgroeien in een gezin met geldzorgen? Zij kunnen niet op voetbal, dans, karate, zwemles of muziekles. Het Jeugdfonds Sport & Cultuur betaalt de contributie en het lesgeld van deze kinderen. Ze werken op een hele mooie manier samen met scholen. Meer weten? Check www.jeugdfondssportencultuur.nl/Meerkracht

We gaan het in deze aflevering hebben over het belang van sport en cultuur voor alle kinderen in Nederland. En hoe het Jeugdfonds op een hele praktische en slimme (!) manier samenwerkt met scholen om deze missie (dat alle kinderen moeten kunnen meedoen met sport en cultuur te realiseren) te realiseren. Ik ga over deze aanpak, campagne en filosofie in gesprek met:

Steven Pont, ontwikkelingspsycholoog, bekend van radio en TV. Stond aan het begin van zijn loopbaan voor de klas. Hij is ook schrijver en columnist.

Aukje Sint Maartensdijk, intern begeleider bij Christelijke Basisschool Het Baken in Harderwijk, adviseur van het bestuur bij het Jeugdfonds Sport en Cultuur Gelderland. Ze is daarnaast een ervaren Meerkracht!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom moet mijn kind eigenlijk naar school?

In deze aflevering doe ik een stapje terug en bespreek ik een principiële vraag: Waarom moeten kinderen eigenlijk naar school? Ik ga hierover in gesprek met Pedro de Bruyckere. Hij schreef er (samen Glenn Whitman en Ian Kelleher) een heel leuk boek over. Tal van praktische vragen komen aan de orde, waarin de antwoorden telkens zoveel mogelijk wetenschappelijk worden onderbouwd. Wat is de functie van huiswerk? Wat moet je als ouder doen als je kind dreigt te blijven zitten? Hoe kies je een school uit? En heeft het zin samen huiswerk te maken? Je kunt het boek hier vinden. Veel luister en of kijkplezier!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!