Episode Archives

Zomervakantie onderwijsnieuws

De zon schijnt uitbundig en iedereen is weer terug van vakantie. De scholen zijn begonnen! De tent is opgeborgen, de vouwwagen terug in de stalling en de koffers opgeruimd. Dit jaar was er zeker geen sprake van komkommertijd op het gebied van onderwijsnieuws. We hebben het belangrijkste nieuws weer keurig op een rij gezet!

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Indonesische prins bezoekt middelbare school in Bladel –  Nieuw leesoffensief een succes? – Gebruik laptop op veel scholen verplicht, lang niet elke ouder kan dat betalen – Lerarentekort onoplosbaar? – Ex-juf gaat voor unschooling – Vrijwillig dienjaar is groot succes –  Hbo’ers en wo’ers zijn andere mensen – Vooral onderwijs bepaalt groei productiviteit – Steeds meer vakantiegangers ziek door hitte, schoolvakanties zullen moeten opschuiven – Ierland klom naar de top van het leesonderwijs. Wat kan Nederland daarvan leren? – Krimp in het hbo zorgt voor ontslagen.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Hoe geef je bestuurlijk leiding aan lerende scholen?

In deze aflevering staat het bestuurlijk leidinggeven aan een schoolorganisatie centraal. Veel scholen in Nederland vallen immers onder een vorm van bestuur. Maar het valt mij op dat niet iedereen op de hoogte is wat een bestuurder nu precies ‘wel en niet doet’. Zo is een college van bestuur eindverantwoordelijk voor alle scholen. En is het de formele werkgever van alle medewerkers. Ook stelt het bestuur specifieke kaders vast. Maar hoe komen deze kaders tot stand? En hoe ziet een evaluatie proces eruit? Wanneer doe je iets samen en wanneer laat je het over aan de school zelf? Dit kan best complex zijn. Scholen zijn continue in beweging. Denk alleen al aan relatief nieuwe thema’s zoals burgerschap of inclusief onderwijs (voortkomend uit wetgeving). Of regionale vraagstukken zoals het lerarentekort of specifieke stedelijke kwesties zoals armoede en toegang tot sportfaciliteiten.

Onderlinge samenwerking is hiermee een belangrijke kwestie voor een bestuurder. Successen delen, leren van elkaar en gezamenlijkheid nastreven bijvoorbeeld bij stages, verbetertrajecten of wanneer er een samenwerking met partners wordt aangegaan. In deze podcast probeer ik te expliciteren hoe je leiding geeft aan dit soort leerprocessen. Hoe bouw je aan een lerende schoolorganisatie? Welke voorwaarden schep je vooraf en welke ontwikkel je gaande weg? Wat moet een bestuurder ‘goed kunnen’? Over deze vragen praat ik uitgebreid met bestuurder Anko van Hoepen.

Anko van Hoepen is bestuursvoorzitter van SPO Utrecht. SPO Utrecht is een bestuur van 38 openbare scholen in de stad Utrecht. Er werken hier meer dan 1.000 onderwijsprofessionals. Anko was hiervoor leerkracht, intern begeleider, schooldirecteur en bestuurder. En hij heeft in het algemeen bestuur van de PO-raad gezeten en werd daarna vicevoorzitter van deze brancheorganisatie. Anko is naast voorzitter van SPO Utrecht ook zeer actief. Een paar highlights: Lid Raad van Toezicht van Jantje Beton, lid raad van advies van Juverta (groen blauw beroepsonderwijs) en voorzitter van de raad van toezicht van Sport Utrecht.

Ik ben geïnspireerd door het recente boek Bestuurlijk leiding geven aan lerende scholen. Zowel Anko en ik hebben het boek vooraf gelezen en ik heb er enkele dilemma’s en vragen uit gedistilleerd. Veel luisterplezier!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wanneer ben je als school een professionele leergemeenschap?

Kindcentrum De Driehoek in Hilvarenbeek werd afgelopen jaar klassewerkplek. Het schoolteam is ingericht als professionele leergemeenschap. Er wordt veel aandacht besteed aan samen beter worden in je vak. Door het onderwijs in te richten in leerteams slagen ze erin de opbrengsten structureel te verbeteren en tegelijkertijd flinke stappen te zetten in het werkplezier. In deze podcast staan we uitgebreid stil bij de aanpak, werkwijze en dagelijkse routines van kindcentrum De Driehoek. Thema’s die we bespreken zijn:

  • De school als thuisbasis om te werken en leren
  • Balans handhaven en werkdruk reguleren
  • Professionele groei en vakmanschap binnen het team
  • Trots op impact en kwaliteit
  • Rol van de onderwijsleider

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Meer over mijn gasten aan tafel:

  • Marcel Huijgens, directeur van Kindcentrum De Driehoek in Hilvarenbeek
  • Simone Wouters, leerkracht en leerteamvoorzitter bovenbouw
  • Mayke van Avendonk, leerkracht en eerder leerteamvoorzitter onderbouw

Check zeker ook mijn eerdere gesprek met Marcel Huijgens over high performance onderwijs!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het tijd voor een digitale (r)evolutie in het onderwijs?

Digitalisering is niet meer weg te denken in ons onderwijs. Toch is de voorspelde radicale revolutie uitgebleven. Er is meer en meer aandacht voor krachtige didactiek gekoppeld aan wetenschappelijke inzichten over hoe leren werkt. Dit vraagt om een kritische herbezinning van de rol die digitalisering kan spelen in de klas. De didactiek bepaalt de ICT tool en niet andersom. De auteurs van het recent verschenen boek Wijze lessen, digitale didactiek hebben de meest recente inzichten rondom leren, digitalisering op een zeer prettige manier uitgewerkt in 12 bouwstenen.

Twee van de auteurs, Mitte Schroeven en Wouter Buelens bezochten eind mei de studio om het boek te bespreken. Ze houden een onderbouwd en gepassioneerd betoog voor een digitale evolutie! Een zeer toepasbaar perspectief voor iedereen die onderbouwd digitale keuzes in het klaslokaal wil maken om het leren te bevorderen. Het boek is gratis (!) te downloaden via deze link en te bestellen via de boekhandel. Veel luisterplezier!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Aan de slag met het vmbo profielwerkstuk

We trappen het nieuwe schooljaar af met een zeer toepasbare podcast voor docenten en leerlingen van het vmbo! We gaan het hebben over het profielwerkstuk. Voor leerlingen en soms ook docenten kan dit best een uitdaging zijn. Welke onderwerpen zijn geschikt? Welke structuur bied je leerlingen, hoe geef je feedback aan en hoe werk je met bronnen? Deze podcast geeft docenten en begeleiders praktische handvatten te geven voor de begeleiding, van start tot finish. Maar de podcast is ook voor leerlingen erg handig, want na het luisteren kun je direct aan de slag en weet je waar het profielwerkstuk aan dient te voldoen.

Ik ga in gesprek met Perla Jap Sam, docent Engels en coach op het vmbo van het Lucent College in Hilversum. Ook coördineert ze het profielwerkstuk voor eindexamenleerlingen. En te gast is Amira Achbari. Ze maakte vorig schooljaar jaar haar profielwerkstuk over discriminatie. De volgende onderwerpen komen aanbod in deze Tjipcast short:

  • Waar moet een VMBO profielwerstuk aan voldoen?
  • Hoe kies je een goed onderwerp?
  • Hoe maak je een geraamte / structuur ?
  • Hoe ga je om met feedback en tussentijdse terugkoppeling?
  • Hoe werk je toe naar het uiteindelijke eindproduct en de presentatie?
  • En tot slot bespreken we tips en tricks uit de praktijk!

Deze aflevering maak ik in samenwerking met Beeld en Geluid onderwijs en School TV!  Wist je dat beeld en geluid één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media beheert? Denk aan radio- en televisieprogramma’s, videogames, prentjes, gifjes, websites en nog veel meer! Neem eens een kijkje op www.beeldengeluid.nl/onderwijs. Je kunt als docent een gratis account krijgen via je school!

Waarom is geschiedenis en Lego zo’n logische combinatie?

Dit is de laatste aflevering voor de zomervakantie en een echte uitsmijter. In de studio is Daniël Ponsen. Leerkracht in groep 6, voorzitter van het Sectorbestuur van de Algemene Onderwijsbond (AOB) en vooral zeer grote fan van geschiedenis en Lego! Daniël maakt historische Lego figuurtjes en gebruikt ze in de les. Inmiddels heeft hij een indrukwekkende collectie opgebouwd. Maar liefst 100 minifiguren nemen leerlingen mee op reis door de wereldgeschiedenis. Er zijn tijdvakken, specifieke thema’s en categorieën. Het is echt ontzettend leuk. Niet alleen de Lego op zich, maar de kennis die Daniël heeft brengt het geheel tot leven. In deze podcast praten we over het belang van geschiedenis in het primair onderwijs, waarom (en hoe) hij gestart is met geschiedenis in minifiguren. Natuurlijk bespreken we verschillende historische figuren zoals Marie Curie, Stephen Hawking, Theo Thijssen en nog veel meer! Zo hebben we een ontzettend mooi gesprek over het belang van krachtig onderwijs, kennis, verhalen vertellen en onderwijs ‘maken’.

Geschiedenis in minifiguren is geheel gratis en toegankelijk voor iedereen. Neem er eens een kijkje en laat je inspireren!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: juni 2024

Eén zwaluw maakt nog geen..

De zomer is begonnen! En de meeste onderwijscollega’s snakken naar vakantie. De eindexamenkandidaten zijn op tussenjaar, op Ibiza of aan het werk en er is weer veel gebeurd in onderwijsland. Protesten, heftige situaties op scholen en een vacature maatschappijleer in Den Haag. Gelukkig komt er een nieuwe minister van Onderwijs, alhoewel, de oude was misschien zo gek nog niet? Staat bij jou de vakantie ook al te trappelen voor de deur?

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Sociale veiligheid – Tijdelijke contracten nemen toe? – Heftige situaties op school – Protesten gaan door – Taalexamens, moet het anders? – De doorstroomtoets – Examens (ook te koop) – Jong geleerd, oud gedaan – Minister van onderwijs (oud en nieuw) – Bekwaamheidseisen leraren – Mark Rutte – Zittenblijvers en thuisblijvers – De groeten met je boete!

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Welke rol kan praktijkonderzoek spelen in het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken?

In deze aflevering ga ik in gesprek met Daniëlle van den Bijgaart-Pol en Marcia Smeding. Samen starten ze met het practoraat sociaal veilige sport. Een samenwerkingsverband waaraan heel veel mbo-instellingen zijn verbonden. We bespreken het belang van sociale veiligheid in sport, de uitdagingen die er momenteel zijn en waarom praktijkonderzoek hier een positieve bijdrage aan kan leveren. Ook komt aan bod welke rol onderwijsinstellingen kunnen spelen om sociale veiligheid te adresseren. Dit practoraat is nog maar ‘net’ gestart en er doen heel veel partijen aan mee in Nederland. Hoe hou je als onderzoeker regie op het onderzoeksproces? En is het mogelijk de partners te laten optrekken in een ‘lerend netwerk’? Een buitengewoon interessant gesprek over hoe praktijkonderzoek een positieve bijdrage kan leveren aan maatschappelijke vraagstukken.

Ik maak deze podcast in samenwerking met ‘Practoraten.nl’. Kijk voor meer informatie op www.practoraten.nl. En klik hier voor meer informatie over het kersverse practoraat sociaal veilige sport.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoogbegaafd op Zuid?

Op uitnodiging van PCBO Rotterdam Zuid bezoek ik vandaag de Zuider Gymnasium basisschool. In 2018 is het Zuider Gymnasium met het Rotterdamse basisschoolbestuur PCBO de Zuider gymnasiumbasisschool gestart, waar met doorlopende leerlijnen vanuit het basisonderwijs tot en met het gymnasiumdiploma les wordt gegeven aan hoogbegaafde en hoogintelligente kinderen uit groep 5 t/m 8. De Zuider gymnasiumbasisschool vormt samen met het Zuider Gymnasium een 8-14- concept. De leerlingen stromen dan ook na groep 8 door naar het Zuider Gymnasium. En het is onderdeel van het expertisecentrum meer- en hoogbegaafdheid ‘begaafd op zuid’. Hoog tijd om hierover in gesprek te gaan!

Ik ga in gesprek met:

Mirjam Mels, directeur van de Beatrixschool, één van de kartrekkers van begaafd op Zuid

Nelleke Herrewijnen, intern begeleider verbonden aan begaafd op Zuid

Flore Baten, leerkracht zowel voor de klas als voor online plus klassen. En Flore is begeleider van scholen in het opzetten van plus klas onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Een kleine geschiedenis van burgerschap

In deze podcast staat burgerschap centraal. Wat is de historie en aanleiding van dit relatief ‘nieuwe begrip’ in ons onderwijs? Hoe gingen we ‘vroeger’ om met vraagstukken rondom participatie, democratie en kennis van de wereld? Wat kunnen we leren van onze onderwijsgeschiedenis? Kortom, een poging om ‘een kleine geschiedenis van burgerschapsonderwijs’ in Nederland samen te stellen in deze aflevering.

Te gast om hierover te praten zijn Arthur Pormes, docent maatschappijleer en vakdidacticus verbonden aan het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON) en Pieter van Rees, universitair docent burgerschap en educatie aan de universiteit van humanistiek.

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Deze aflevering is de opmaat naar vier speciale afleveringen over burgerschap die dit jaar nog verschijnen. Gasten in de volgende aflevering zijn lector burgerschapsonderwijs Hessel Nieuwelink en directeur onderwijs Hans Teunissen bij middelbare school De Nassau en vicevoorzitter van D66.

Check zeker ook de boeken en bronnen die voorbijkwamen in de podcast:

Handboek burgerschapsonderwijs voor het voortgezet onderwijs

Democracy may not exist, but we’ll miss it when it’s gone

Burgerschap, politiek filosofische perspectieven

Political education. The science of democratic citizenship education in the United States and the Netherlands

The struggle for the American curriculum

Van wie is de burger? Omstreden democratie in Nederland 1945- 1985

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!