leren

Hoe geef je leiding aan een grote onderwijsorganisatie? Tjipcast 099 met Anky Romeijnders

Ik ben in Rotterdam en te gast bij Anky Romeijnders, lid van het college van bestuur van ROC Albeda. In haar portefeuille zit onderwijs, kwaliteit en innovatie. Albeda is een groot ROC. Ze hebben 28 locaties verspreidt over 12 plaatsen in de regio groot Rotterdam Rijnmond en geven aan ongeveer 20.000 studenten onderwijs. Met de samenwerkingspartners erbij opgeteld (MBO, HBO, bedrijven, ziekenhuizen, etc.) komen ze bijna aan 30.000 studenten. Ik ben nieuwsgierig hoe je handen en voeten geeft aan leiderschap in zo’n grote onderwijsorganisatie. Mijn ontmoeting met Anky is best wel bijzonder, omdat ze einde van dit jaar ‘met pensioen’ gaat. We blikken in zekere zin ook terug op haar werkzame leven in het onderwijs. En dat werd een bijzonder gesprek!

Een aantal vragen staan centraal in dit gesprek:

  • Hoe geef je leiding aan een grote onderwijsorganisatie?
  • Hoe blijf je als leider verbinding houden met de collega’s en partners in de regio?
  • Welke invloed heb je als leider?
  • Wat is het belang van een ontmoetingsplek voor studenten in deze Corona tijden?
  • Iedere manager wil graag beter worden in zijn vak, maar hoe doe je dat? Wat is daarin belangrijk?
  • Hoe geef je handen en voeten aan het bouwen van slimme en innovatieve samenwerkingsrelaties met het werkveld?
  • En wat is nu eigenlijk onderwijskundig leiderschap?

Hoe kan wetenschappelijke kennis de kwaliteit van je lessen verbeteren? Tjipcast 088 met Gert Verbrugghen

Er is niets zo praktisch als een goede theorie. Maar in de wereld van onderwijs is er nog wel sprake van een groot gat tussen wetenschap en praktijk van alledag. Maar gelukkig zijn er ook veel positieve voorbeelden! In deze podcast ga ik in gesprek met Gert Verbrugghen. Docent Engels op het Alfrink college in Deurne. Gert gebruikt heel bewust wetenschappelijke kennis om zijn lessen in te richten. Je zou dit ‘evidence informed werken‘ kunnen noemen. Zo werkt hij met een uitgekiend beloningssysteem om positief gedrag en inzet te waarderen.

Iets dat de leerlingen erg waarderen. Maar er zijn meer interessante keuzes die Gert maakt. Bijvoorbeeld de nadruk op leerwerk in plaats van maakwerk. Hij ziet veel voordelen om de leerlingen uit te dagen om kennis te memoriseren (denk aan een gedicht). Om vervolgens de Engelse grammatica regels toe te lichten. Wat zijn aanpak ook bijzonder maakt is de synergie op schoolniveau tussen expliciete hoge verwachtingen (leerprestaties) en ruimte voor iedere leerling om in zijn eigen tempo te werken.

Ook met toetsing maakt het schoolteam onderbouwde keuzes. Er zijn drie formele toetsmomenten met cijfer, bij extra toetsing worden er geen cijfers gegeven. Deze meetmomenten zijn primair bedoeld om te leren van fouten. Elke leerling (en de klas als geheel) krijgt gerichte feedback. Gert is ook sterk voorstander van structuur, regelmaat en orde in de klas. Zo oefent hij met alle leerlingen in het begin van het jaar hoe de klas binnen te komen en wanneer het tijd is om de tas in te pakken (dus niet 10 minuten voor tijd). Allemaal bedoeld om de lestijd zo optimaal mogelijk te benutten. Luister nu naar een bijzonder inspirerend en praktisch gesprek over de brug slaan tussen wetenschap en praktijk!

Het IVO in Deurne bestaat uit 4 deelscholen, Sprongcollege (praktijkonderwijs), Hub van Doornecollege (basis/kader), Alfrinkcollege (mavo) en Peellandcollege (havo/vwo).

Bekijk hieronder het gesprek met Gert op het Tjipcast YouTube kanaal:

Linkjes naar boeken en websites die in het gesprek naar voren kwamen:

Hoeveel invloed heeft ons lichaam op hoe we denken en leren? Tjipcast 085 met Aldo Houterman

In deze podcast ga in gesprek met filosoof en wetenschapper Aldo Houterman. Aldo schreef een prachtig boek: Wij zijn ons lichaam waarin hij onderzoekt wat de betekenis is van ons menselijk lichaam op hoe we denken en doen. Erg relevant in deze technologische tijd. Er is vandaag de dag ruim aandacht voor ons brein als het gaat om leren, denken en leven, maar de werking van (en interactie met) ons lichaam krijgt veel minder aandacht. Vandaar dat we de vragen verkennen: Wat is de relatie tussen bewegen en denken? Wat kunnen we leren van sporters die denken en doen nauw laten samenvallen? Kan ons lichaam eigenlijk ook denken of is ons brein de enige die ‘slim’ is? Aldo laat op een hele toegankelijke en aanstekelijke manier zien hoe ons lichaam zeer actief meedoet wanneer we denken, bewegen en leren. Met voorbeelden uit de sport, filosofie en het dagelijks leven. Wetenschapper Dick Swaab werd bekend met zijn slogan: Wij zijn ons brein! Maar klopt dat eigenlijk wel? Filosoof Aldo Houterman hanteert een nieuw adagium: Wij zijn ons lichaam! Veel luisterplezier!

Het boek van Aldo kan je hier vinden: Wij zijn ons lichaam – Wat sport en beweging ons vertellen over menselijk gedrag

Wat is de toekomst van wetenschappelijk onderzoek? Tjipcast 084 met Ivar Troost

In deze podcast ga ik in gesprek met Ivar Troost. Sommige van jullie kennen hem al als co-producer van deze podcast reeks. Eerder maakte we al verschillende podcast, zoals over de toekomst van onderwijs en over mijn nieuwe boek over onderwijs: 1+1=11. Ivar is een buitengewone innovatieve en ‘anders denkende’ wetenschapper. Ook is hij sinds jonge leeftijd zelfstandig ondernemer. Ivar rondde recent twee Master studies af aan de Universiteit Utrecht. Namelijk Educational Sciences: Learning in Interaction (research master) en Game & Media Technology (ook een research master). Hij combineert verschillende disciplines om vraagstukken rondom kennis, leren en samenwerking te beantwoorden. In deze podcast gaan we in gesprek over zijn recente Master scriptie waarin hij (samen met Lynda Hardman, Wolfgang Hürst en Ghazaleh Tanhaei) door middel van ‘augmented reality’ grote hoeveelheden databronnen inzichtelijk probeert te maken. Augmented reality legt een nieuwe digitale laag over onze dagelijkse werkelijkheid heen. Je kunt met behulp van attributen zoals een bril, helm en handschoenen bijvoorbeeld data (artikelen) rangschikken en categoriseren. Zijn onderzoek kreeg een bijzondere waardering en hij maakt inmiddels plannen voor een promotieonderzoek. In deze podcast gaan we in gesprek over hoe digitale innovaties ‘hard’ wetenschappelijk onderzoek beïnvloeden. Hoe kunnen we grote hoeveelheden data inzichtelijk en transparant maken? Is het mogelijk om als onderzoeker letterlijk tussen de informatie te staan en deze te visualiseren, te koppelen en te toesen? En wat vraagt dat van ons als zoekers naar ‘kennis’? Een absolute luistertip!

  • Hier de link naar het stop-motion filmpje over gespreid leiderschap en leercultuur
  • Hier de link naar de interactieve website van het boek ‘Denken in organisaties

Hoe ziet de werkplek van de toekomst eruit? Tjipcast 083 met Paul Keursten

In deze podcast ga ik in gesprek met Paul Keursten. Paul is ondernemer en initiatiefnemer van diverse innovatieve werkplekken, zoals Maliebaan 45 in Utrecht en Grytte Bloemenheuvel waar de studio van Tjipcast zich ook bevindt. Maar behalve Nederland is Paul ook in Zuid Afrika actief onder het label Workshop 17. Hij was één van de eerste ondernemers in Nederland die anders begon te kijken naar fysieke werkplekken. Door af te stappen van het ‘kantooridee’ ontstond letterlijk ruimte om anders naar werk, leren en ontmoeten te kijken. Zo zijn de bewoners geen passieve consumenten, maar zorgen samen voor de werkomgeving. Ook is een hoge norm op gastvrijheid, aandacht voor de detail en informeel ontmoeten. En dat dit werkt blijkt wel, inmiddels stappen steeds meer bedrijven af van het 9-5 kantoor en ontstaan er meer flexibele werkomgevingen. Toch is deze trend meer dan een verbouwing van een kantoor. Het past binnen een grotere beweging om slimmer naar werk, ondernemen en tijdsbesteding te kijken. In deze podcast praten we uitgebreid over hoe (en waarom) Paul is gestart, welke principes hierin leidend waren en wat er zo innovatief en duurzaam aan is. In het huidige Corona tijd is flexwerken extra actueel! Gaat de fysieke werkplek voor altijd veranderen? Willen we nog wel in een kantoortuin werken? Is elkaar ontmoeten nog belangrijk of kan alles digitaal? Luister mee naar een buitenwoon praktisch en visionair perspectief op leren, werken en professionaliseren!

Tip van Tjip 018: Hoe geef je feedback in een digitaal tijdperk?

In deze Tip van Tjip 018 ga ik in op een vraag van een luisteraar naar aanleiding van Tjipcast 081 over feedback geven. De vraag die ik kreeg was: Hoe geef je feedback nu we elkaar bijna niet meer live ontmoeten? Hoe werkt elkaar aanspreken op afstand? In deze Tip van Tjip hoor je binnen 10 minuten mijn eerste ideeën en aanpak! Veel luisterplezier!

Feedback geven, hoe werkt dat nou eigenlijk? Tjipcast 081 met Thijs Feenstra

Feedback geven: veel mensen vinden het verschrikkelijk lastig. Er worden boeken vol over geschreven en menig professional heeft er een training over gehad. Maar toch, de praktijk is weerbarstig. Vaak vermijden we feedback. Hoe komt dat eigenlijk? Je zou denken dat feedback geven (en ontvangen) hoort bij het standaard repertoire van elke professional. Toch is het tegendeel waar. In deze podcast ga ik hierover uitgebreid in gesprek met Thijs Feenstra. Hij is trainingsacteur en begeleidt teams om elkaar beter te leren aanspreken. In de zorg, veiligheidssector, het onderwijs en overheid. We bespreken tal van vragen: Hoe geef je feedback aan een collega wanneer je niet tevreden bent over een resultaat? Wat moet je vooral niet doen? Wat vooral wel? En wat hebben we nog te leren om feedback onderdeel te laten zijn van de dagelijkse praktijk? Luister nu naar een gesprek boordevol tips, suggesties en slimme aanpakken om feedback onderdeel te laten worden van de dagelijkse praktijk!

Meer weten over feedback geven? Boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Waarom is verbeelding en fantasie belangrijk in ons (werkende) leven? Tjipcast 071 met Ottolien Boeschoten

Verbeelding, fantasie, creativiteit en improvisatievermogen: als acteur zijn het fundamentele bouwstenen. Iemand die dit als geen ander weet is actrice Ottolien Boeschoten. Ze speelde in talloze radio, TV, film en toneelproducties. Denk aan Man bij hond, de Nachtzusters, Goede tijden slechte tijden en TiTa Tovenaar. Met Ottolien ga ik in gesprek over hoe fantasie en improvisatievermogen werkt. Is het iets dat je kunt aanleren? Hoe doe je dat? En kan je het ook afleren? Luister mee naar een leerzaam gesprek over de kunst van afkijken, nadoen en imiteren. En hoe je voor jezelf belangrijke ‘denkruimte’ kunt maken voor nieuwe mogelijkheden, kansen en ideeën. Improvisatie en creativiteit is zoveel meer dan een gekke workshop of dag op de hei! Het is een manier van durven denken en kijken.

Hoe kan je een gezonde leefpraktijk aantrekkelijk maken? Tjipcast 060 met Cees Sprenger

Gezond eten, voldoende bewegen, af en toe ontspannen: het lijken vandaag de dag open deuren. Toch vinden veel mensen het lastig er een gezonde leefpraktijk op na te houden. Met grote gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan het toenemende overgewicht bij volwassenen en kinderen, bijkomende hart en vaatziekten en ziekte als gevolg van stress. Hoe komt dat eigenlijk? En waarom is gezond leven soms makkelijker gezegd dan gedaan? En kan je gezond leven misschien ‘leren’? Over deze vragen praat ik uitgebreid met Cees Sprenger. Hij heeft een bijzondere interesse in voeding, bewegen en fit leven. Maar het gaat Cees niet alleen om het individuele karakter van ‘fit zijn’, hij onderzoekt welke sociale leerprocessen van belang zijn bij zo’n gezonde leefstijl. Bovendien is Cees een fanatieke ‘uitprobeerder’. Zo deed hij mee aan een retraite waarin hij de Wim Hofs methode leerde (omgaan met extreme koud) en draagt hij schoenen zonder zolen (barefoot). Maar hij fietst ook lange afstanden en houdt er een interessant eetpatroon op na. Luister mee naar een geweldig interessant en positief gesprek over groene smoothies, kou accepteren, vasten, de rol van pijn in ons lichaam, slechte ogen en wat ouder worden met ons doet als mens!

Selectie van de boeken die op tafel liggen:

www.lokocartoons.nl

Hoe word je een geboren leider? Tjipcast 057 met Frank Schaper

In bijna elke organisatie gaat het vandaag de dag over leiderschap. Het is volgens sommige experts zelfs de heilige graal om complexe problemen mee op te lossen. We hebben er mooie woorden voor geplakt: dienend leiderschap, transformationeel leiderschap, coachend leiderschap of normatief leiderschap. Maar wat is nu precies de kiem van ieders leiderschap? En kan je het leren? Waar komen onze opvattingen en ideeën over leidinggeven vandaan? Volgens voormalig KLM executive en leiderschapsexpert Frank Schaper worden onze ideeën over leiderschap in grote mate gevormd door onze ouders, politieke rolmodellen en niet te vergeten stripfiguren. Vanaf vroege leeftijd komen we in aanraking met deze rolmodellen. Denk aan Lucky Luke, Kuifje, George Bush of Kim Jung Un. En wij als mensen zijn vreselijk goed in kopiëren. Zo spiegelen we ons als volger aan de leiders die we zien of tegenkomen in een stripverhaal. Ieder heeft zijn voorkeur. De een houdt van de onderzoekende houding van Kuifje, terwijl de ander gecharmeerd is van de bravoure van Asterix. En al die beelden en verhalen sturen onze gedachten. De geboren leider volgt daarmee een ongeboren script, geschreven door zijn vroegere voorbeelden. De beeldvorming van volgers doet vervolgens de rest, aldus Frank Schaper. Luister nu naar een avontuurlijk en innovatief gesprek over leiderschap, volgerschap, nadoen en imiteren!

Boeken die op tafel liggen:

www.lokocartoons.nl