leren

Wat kan de mens leren over zichzelf aan de hand van Das Wohltemperierte Klavier van J.S. Bach? Tjipcast 054 met Jos Kessels

26 januari 2020 Filosofie en Verdieping 46:11

Wat is de relatie tussen muziek en taal? Wat gebeurt er met je als je een mooie melodie of muziekstuk hoort? En is het zelfs mogelijk te reflecteren op wie je bent aan de hand van muziek? Over deze vragen sprak ik met filosoof Jos Kessels. Muziek raakt de mens op een hele unieke en niet te vergelijken manier. Je komt soms in een andere wereld terecht, waar je de tijd vergeet, ontroerd raakt, blij wordt of juist weemoedig. Hoe komt dat eigenlijk? Jos Kessels schreef hier een boek over aan de hand van zijn liefde voor Das Wohltemperierte Klavier gecomponeerd door J.S. Bach. Muziek leert ons heel veel over wie we zijn. Maar het vraagt wel om te durven luisteren. Naar de muziek en jezelf. Volgens Jos zit de kern van iemands persoonlijke ontwikkeling in de momenten dat hij of zij geraakt wordt, dat er een bres in je geslagen wordt, dat er een appèl wordt gedaan. In zijn boek beschrijft hij een groot aantal voorbeelden daarvan. Die geraaktheid kan zitten in de liefde, in positieve ervaringen (kunst, schoonheid), maar ook in de omgang met het negatieve. Tjipcast 054 wordt afgewisseld met pianomuziek gespeeld door Marcel Worms.

Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken op tafel

Teaser: Toekomst van ons onderwijs

21 januari 2020 Didactiek en Pedagogiek 2:36

Tjip en Ivar zijn op weg naar Dudok Den Haag voor de kick-off van een nieuwe maatschappelijke discussie over de toekomst van ons onderwijs

Een brede coalitie van vertegenwoordigers van leerlingen, studenten, docenten, onderwijsondersteuners, schoolleiders, onderwijsbesturen en kinderopvangorganisaties stelt dat er veel goed gaat in het onderwijs, maar dat het systeem uit zijn voegen barst. Daarom is er groot onderhoud nodig aan het onderwijs.

Over de komende maanden gaan we in discussie met allerlei partijen in het onderwijs, om tot de kern van de zaak te komen. Deze sessies zijn openbaar, dus kijk op de website van Toekomst van Ons Onderwijs voor meer details over hoe jij ook je stem kan laten horen.

Wat mogen we vandaag de dag verwachten van onderwijsbestuurders? Tjipcast 053 met Hartger Wassink

19 januari 2020 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 40:14

Bestuurders van organisaties liggen onder een vergrootglas. Helemaal in het onderwijs. En wat ook opvalt: ‘ze’ krijgen vaak snel de schuld van allerlei problemen. Hoe komt dat? En wat doen bestuurders van scholen dagelijks? Wat is hun doel en bijbehorende rol? Hoe is de relatie met toezicht georganiseerd en wanneer doet een bestuurder het wel en niet goed? Hier ga ik over in gesprek met Hartger Wassink. Hij werkt veel samen met bestuurders en kent de vraagstukken als geen ander. In deze podcast verkennen we de uitdagingen, dilemma’s en worstelingen. En we kijken vooruit: Wat is de toekomstige rol van een effectieve bestuurder in het onderwijs?

Boeken die op tafel liggen:

Blue Monday, wat moeten we ermee? Tjipcast 052 met Derk van der Pol

15 januari 2020 Tjipcast 35:59

Blue Monday is (ook wel deprimaandag) schijnt de meest sombere dag van het jaar te zijn. Er is zelfs een formule voor om deze specifieke dag te berekenen. En over een paar dagen is het zover: 20 januari 2020. De kerst is net geweest, het is maandag (dus je moet nog de hele week), er is geen uitzicht op vakantie en de dagen zijn kort. Kortom: een perfecte dag om je neerslachtig, somber of treurig te voelen. Of toch niet? Met Derk van der Pol praat ik over de zin en onzin van Blue Monday. Is er juist niet heel veel te zeggen om je op deze dag juist vrolijk te voelen? En wat kan je eigenlijk doen als je even geen zin hebt in deze depri maandag? Luister nu naar een buitengewoon opbeurende Tjipcast en je bent 100% klaar voor alle depri maandagen die nog volgen in je leven!

Bestaat God? Tjipcast 051 met Emanuel Rutten

12 januari 2020 Filosofie en Verdieping

Kun je bestaan van God bewijzen? En hoe gaat moderne rationaliteit en wetenschap gepaard met geloof? Daarover sprak ik met filosoof, wetenschapper en schrijver Emanuel Rutten. Emanuel verzet zich tegen het idee dat geloven in God filosofisch ‘onzin’ zou zijn. En hij bedacht een nieuw argument voor het bestaan van God. Het zogeheten ‘modaal epistemische Godsargument’. Uitgangspunt is dat als de waarheid van een uitspraak onmogelijk te weten is, die uitspraak onwaar moet zijn. Dat wordt gepaard aan de stelling dat het onmogelijk te weten is dat God niet bestaat. Dat moet dus onwaar zijn, dus bestaat God. In deze Tjipcast ga ik uitgebreid met Emanuel in gesprek over zijn filosofische inzichten. Vooral interessant vind ik zijn aanpak en denkredeneringen. Met vlijmscherpe precisie en met heldere taal daagt Emanuel uit om onze vaak impliciete opvattingen en ‘logische’ argumenten aan een kritisch denkproces te onderwerpen. Juist dat proces is volgens hem een vorm van ‘ultra verlichting’. En dat is vandaag de dag niet onbelangrijk! Veel luisterplezier!

Boeken die op tafel liggen:

Kan een organisatie ziek worden? En wat moeten we dan doen om beter te worden? Tjipcast 050 met Philippe Bailleur

5 januari 2020 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:59:52

Soms gebeuren er dingen in organisaties die zeer ingrijpende consequenties hebben voor de professionals die er werken. Denk aan een plotselinge reorganisatie, ingrijpende bezuiniging, een ongeval of niet functionerende leidinggevende. Als men dit niet aankijkt, bespreekt en verwerkt kan er een ‘organisatietrauma’ ontstaan. De organisatie wordt letterlijk ziek. Hoe? Het sociale weefsel, de interactie en communicatie tussen collega’s, partners en klanten verziekt. Collega’s raken achterdochtig, op hun hoede en dragen het verleden met zich mee. Met systemisch coach, schrijver en adviseur Philippe Bailleur ga ik in gesprek over dit soort trauma’s. We verkennen de oorzaak, zoeken naar verklaringen en bespreken wat er aan te doen is in moderne organisaties. Want als organisaties ziek kunnen worden, hoe maken we ze dan beter? Luister nu naar een unieke kijk op organiseren en maak kennis met tal van ‘nieuwe’ maar zeer relevante begrippen als systeemtrauma, sociaal weefsel, sociaal kapitaal en herstel. Een gesprek over de zachte kant van organiseren met harde consequenties!

www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Organisaties als machines
  • Onderstroom en emotioneel trauma
  • Geleidelijke oorzaken en plotselinge oorzaken
  • Nadere bespreking van zieke organisaties
  • Symptomen leren herkennen
  • Voorbeelden uit de praktijk
  • Herstel, erkenning en dialoog
  • Meervoudig kijken naar werk
  • Anders kijken naar werk: een leven lang leren?
  • Duurzaamheid en energie
  • Nieuwe vragen in het licht van trauma in organisaties

Wat voor onderwijsjaar was 2019? Tjipcast 049 met Peter Loonen en Remko Keizerwaard

26 december 2019 Didactiek en Pedagogiek 51:44

Het groter wordende lerarentekort, de PISA scores, stakingen, curriculum.nu, minder uitval in het MBO en mooie innovatieve vormen van hybride leren in het HBO: 2019 was een bewogen onderwijsjaar. Naast de urgente vraagstukken zijn er ook mooie successen te vieren in onderwijsland. Met Peter Loonen en Remko Keizerwaard blikken we terug op 2019. We bespreken de belangrijkste onderwijsontwikkelingen en kijken zo voorzichtig vooruit naar 2020.

www.lokocartoons.nl

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • PISA en leesvaardigheid
  • Lerarentekort
  • Stakingen
  • Gelijke kansen
  • Innoveren om het innoveren
  • Wetenschap en onderwijs
  • MBO uitval
  • HBO ontwikkelingen
  • Toetsing!
  • Docent van het jaar (genomineerd door OABDekkers)
  • Wat gaat 2020 ons brengen?

Hoe krijg je hoogopgeleide mensen met een WW-uitkering voor de klas? Tjipcast 046 met Delie op den Camp en Frank Bruijenberg

18 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 35:25

In de regio Limburg is een bijzonder project gestart om een antwoord te geven op het lerarentekort. Samen met het UWV werken verschillende basisscholen samen aan een opleidingsinitiatief. Met als doel hoogopgeleide mensen die tijdelijk in de WW zitten om te scholen tot leerkracht. Hoe? Met gerichte begeleiding in het dagelijks werk, een talent gerichte benadering en een maatwerk pabo opleiding. In deze podcast bespreek ik met één van de deelnemers Delie op den Camp en projectleider Frank Bruijenberg hoe ze te werk zijn gegaan. We verkennen wat er zo goed werkt aan dit project en welke lessen eruit gehaald kunnen worden voor de toekomst. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Omscholen tot leerkracht, waar begin je?
  • Samenwerking met besturen
  • Het belang van leren in het werk en een goede stagebegeleider
  • Professionals weten en kunnen al meer dan je denkt! Maar nog niet alles
  • Goed leren lesgeven: een kwestie van doen?
  • Lessen uit de praktijk: hoe maak je van zo’n project een succes?
  • Valkuilen en vraagstukken in de samenwerking
  • De toekomst van het onderwijs: hoe gaan we verder?

Wat is de relatie tussen een levenlang leren en democratie? Tjipcast 046 met Joseph Kessels

16 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement 1:14:37

In 2018 verscheen het filosofieboek Denken in Organisaties, pleidooi voor een nieuwe Verlichting. In dit boek verken ik samen met Joseph Kessels de invloed van de economie op onze opvattingen over leren, samenwerken, duurzaamheid en innovatie. Is economische groei een resultaat van een krachtige samenleving of is het een dogmatische norm geworden? In deze podcast verkennen we welke effecten dit economisch denken heeft op leren en ons onderwijs. Bij het beantwoorden van deze vraag grijpen we terug op de belangrijkste filosofen uit de Verlichtingsperiode. Een filosofisch tijdperk waar zelfstandigheid, autonomie, vrijheid, vertrouwen in wetenschap en kritisch durven denken voor het eerst in het hart van een samenleving werden geplaatst. In deze podcast bouwen we voort op deze ‘lichtbakens’. We verkennen wat de relatie is tussen een levenlang leren en democratie. En hoe onderwijs hierin een rol kan spelen. Joseph presenteert bovendien een constructieve routekaart hoe hieraan te werken; als individu, samenleving, school en organisatie.

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Verlichtingsfilosofie in een notendop
  • Belangrijkste lichtbakens uit de Verlichting
  • Belang van een levenlang leren
  • Huidige onderwijsuitdagingen en perspectieven hierop vanuit de Verlichting
  • Democratie in het onderwijs: realistisch of fabeltje?
  • Weg vooruit

Wat doen basisscholen en hogescholen samen aan het oplossen van het lerarentekort? En werkt het? Tjipcast 045 met Christine de Heer en Fred Ruijling

11 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 0:47:28

In deze podcast staat een unieke samenwerking centraal tussen verschillende besturen van basisscholen en hogescholen met één gezamenlijke ambitie: het regionale lerarentekort aan te pakken. Hoe ze dit doen? Door gezamenlijk talent te werven, intakegesprekken te voeren, de zij-instroom te coördineren, trainees te begeleiden en de vervangingspoule bij ziekte te organiseren. Deze samenwerking heeft meerdere positieve gevolgen. Het breekt door bestaande muren van scholen, leidt tot meer leerkrachten en stuwt de kwaliteit van onderwijs omhoog. Maar zo’n samenwerking vraagt wel iets van alle betrokken partijen. En daar gaan we in deze podcast uitgebreid op in! Ik spreek met twee van de trekkers van dit initiatief: Christine de Heer van de Christelijke Hogeschool Ede en Fred Ruijling, projectleider van het Regionale Transfer Centrum Gelderland-Utrecht. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Hoe het lerarentekort al jaren geleden zichtbaar begon te worden
  • Over het project en de samenwerking
  • Individuele belangen versus gemeenschappelijke belangen
  • Werken aan een hoger doel
  • Resultaten in de praktijk: speeddaten, samen werven, trainees begeleiden en andere bijvangst
  • Samenwerken is een individuele keuze
  • Begeleiding en procesbewaking
  • Welke lessen kunnen we hier uithalen?
  • Toekomst van de samenwerking
  • Vraagstukken in het onderwijs die gaan over samenwerking